تربیت یکی از مهمترین و بلکه پراهمیتترین امور زندگی بشر است. تربیت محصول و ثمره زندگی دنیایی و هدف از خلقت ماست که به معنای عام آن نقش و وظیفهای همگانی است. انسان در دورههای مختلف زندگی هم در نقش مربی قرار دارد و هم در نقش متربی به این معنا که انسان نه صرفاً در مقام رفتار با فرزندش، بلکه در مقام رفتار با اطرافیان، دوستان، جامعه و حتی در مقام رفتار با خودش دائماً مشغول کار تربیتی است هر بازخورد و هر کنشی از انسان در برابر محیط و انسانهای پیرامونش نوعی اثر تربیتی برای خود و آنها در پی دارد بدین جهت مقوله تربیت را می توان یک مقوله و نقش همگانی و همیشگی برای بشر به حساب آورد.
عالم متفکر مرحوم آیت الله حائری شیرازی از معدود عالمانی هستند که با بهرهگیری از تفکر عمیق در آیات و روایات ورودی تخصصی و اجتهادی در حوزه تربیت داشتهاند و در قریب به نیم قرن فعالیت علمی و تبلیغی خویش عرضه نمودهاند. خود ایشان در توصیفی از اهتمام خویش به حوزه تربیت میفرمایند:« رشته اصلی من تربیت است. خداوند تعالی به من عنایتی کرده که چیزهایی در مسائل تربیتی به نظرم می رسد.» مجموعه چهار جلدی راه رشد جامع ترین اثر تربیتی منتشر شده از مرحوم آیت الله حائری شیرازی است که پس از چند سال تلاش توسط جمعی از پژوهشگران، به ساحت اهل اندیشه تقدیم میشود.
این کتاب هم یک اثر تعلیمی است و هم یک اثر تربیتی که به دنبال انتقال آموزههای تربیتی است و تأثیرگذاری تربیتی است که کتاب از زبان خشک علمی کمی فاصله بگیرد و زبان تربیتی و هدایتگر داشته باشد. هر کسی که به دنبال قواعد کار تربیتی است و میخواهد بر روی خودش یا دیگران کار تربیتی کند مخاطب این کتاب خواهد بود چرا که مباحث موجود در کتاب برای هر فردی قابل استفاده است. در ادامه به شکل مختصر با مباحث هر جلد آشنا میگردید.
لازمه شروع کار تربیتی این است که فرد حقیقت انسانی را به شکل دقیق بشناسد و بداند مفهوم تربیت به چه معنا است. در ادامه اصولی که برای کار تربیتی باید رعایت شود بیان میشود.
در این بخش راهکارهای عملی برای تربیت فرزندان ارائه میگردد. در ابتدایی مراحل از منظر اسلام و اهل بیت تبیین میشود سپس ویژگیهایی که هر مربی باید خود داشته باشد ذکر میشود.
در این کتاب مساله تنبیه و تشویق و نحوه به کار بردن این امور در کار تربیتی تبیین میشود. چگونگی امر و نهی کودکان توضیح داده میشود. در ادامه افراد، اعمال و محیطهایی که در تربیت فرزند موثر هستند واکاوی میشوند.
در بخش پایانی مباحث رشد نحوه انتقال و تثبیت آموزههای دینی و صفات اخلاقی ارزنده در کودکان و اجرای احکام شرعی همچون نماز و روزه به کودکان بحث میگردد. در انتها نیز روشهای غلط تربیت برشمرده میشوند.
نظرات