مجموعه پنج‌جلدی بنیاد اثر آیزاک آسیموف با ترجمه حسین شهرابی و منتشر شده توسط انتشارات کتابسرای تندیس، یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین آثار علمی‌تخیلی در تاریخ ادبیات است؛ مجموعه‌ای که با تلفیق علم، فلسفه، سیاست و روان‌شناسی، جهان آینده را نه با هیولاهای فضایی یا سفرهای پرزرق‌وبرق، بلکه با ایده‌های بزرگ، منطق علمی و نبرد ذهن‌ها روایت می‌کند. آسیموف در این مجموعه با بهره‌گیری از مفهوم «روان‌تاریخ» (علمی خیالی که آینده‌ی بشریت را از راه احتمالات و ریاضیات پیش‌بینی می‌کند)داستانی چندلایه و پیچیده را پیش می‌برد؛ داستانی که قهرمانش نه یک فرد که یک ایده‌ی جمعی است: حفظ تمدن در دل آشوب.

هر جلد از این مجموعه، مرحله‌ای تازه از طرح بزرگ هری سلدون را روایت می‌کند؛ از بنیادگذاری دانش‌محور در ترمینوس، تا رویارویی با امپراتوری رو به زوال، ظهور نابغه‌ای جهش‌یافته که همه‌ی پیش‌بینی‌ها را نقش بر آب می‌کند، و در نهایت، کشف نهاد پنهانی و قدرتمند «بنیاد دوم». آسیموف با ذهنی خیره‌کننده و روایت‌هایی پرفرازونشیب، مخاطب را وادار می‌کند تا به مفاهیم بزرگ بیندیشد: قدرت واقعی چیست؟ آینده چگونه رقم می‌خورد؟ و در جهانی تحت سلطه احتمالات، جایگاه اراده انسانی کجاست؟

در جلد اول، «بنیاد»، طرح اولیه‌ی سلدون برای نجات تمدن از سقوط آغاز می‌شود. دانشمندان در سیاره‌ای دورافتاده مأمور تدوین دانشنامه‌ای علمی هستند، اما به‌تدریج روشن می‌شود که این مأموریت علمی، پوششی برای مأموریتی سیاسی و تمدنی است: حفظ بقای بشریت از میان ویرانی‌های پیش‌رو.

جلد دوم، «بنیاد و امپراتوری»، روایت نبرد بنیاد با آخرین بقایای قدرت نظامی امپراتوری است. اما همه‌چیز با ظهور موجودی خارق‌العاده به نام «مله» پیچیده‌تر می‌شود؛ موجودی که نه با سلاح، بلکه با ذهن دیگران جهان را تسخیر می‌کند.

در جلد سوم، «بنیاد دوم»، جست‌وجویی پرتعلیق برای کشف محل پنهان «بنیاد دوم» آغاز می‌شود؛ نهادی که سلدون برای کنترل مسیر روان‌تاریخ بنیان گذاشته و در پس پرده همه‌چیز را هدایت می‌کند. اما آیا چنین قدرتی واقعاً خدمت‌گزار بشر است یا تهدیدی تازه؟

جلد چهارم، «لبه‌ی بنیاد»، سفری تازه را با گولان تروایز آغاز می‌کند؛ مردی که به پایداری نقشه‌ی سلدون شک دارد و در جست‌وجوی حقیقت، با سیاره‌ای شگفت‌انگیز به نام گایا روبه‌رو می‌شود: جهانی که همه اجزایش ذهنی واحد دارند و در آن، فردیت به نفع آگاهی جمعی رنگ می‌بازد.

و سرانجام در جلد پنجم، «بنیاد و زمین»، تروایز به‌دنبال منشأ همه‌چیز، به جست‌وجوی سیاره‌ای فراموش‌شده به نام زمین می‌رود. این سفر نه‌تنها رازهای گذشته را برملا می‌کند، بلکه چشم‌اندازی تازه از آینده تمدن بشری ترسیم می‌کند: آیا سرنوشت انسان به اتحاد ذهنی ختم خواهد شد یا به بازگشت به منشأ؟

مجموعه‌ی بنیاد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مجموعه بنیاد را به علاقه‌مندان داستان‌های علمی‌تخیلی عمیق و فلسفی پیشنهاد می‌کنیم؛ کسانی که از تقابل علم و قدرت، و آینده‌نگری تمدنی لذت می‌برند. اگر به روایت‌هایی با طرحی پیچیده، شخصیت‌های زیرک، و سؤالات بنیادین درباره‌ی سرنوشت و اختیار علاقه دارید، این مجموعه برای شماست. همچنین برای خوانندگانی که به آثار کلاسیک ادبیات علمی‌تخیلی مانند آثار کلارک یا بردبری گرایش دارند، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود. بنیاد، مناسب ذهن‌های تحلیل‌گر و مشتاق به کاوش در مرزهای اندیشه و آینده است.