سید مرتضی آوینی

شهادت یک اتفاق نیست، یک مسیر است؛ مسیری که طی کردن آن به معنای تجربه کردن زندگی و تکاپو برای کشف حقیقت است. این نگرشی است که «مرتضی آوینی» را به آنکه امروز هست تبدیل کرد. سید جوانان اهل قلم گرچه از نوجوانی هنر را دنبال کرد و در گرایش‌های بسیاری از آن دستی بر آتش داشت، اما طریق اصلی او اندیشه‌ای بود که هرگز دست از تعالی برنداشت.

سید مرتضی آوینی در سال 1326 در شهرری متولد شد و سال‌های ابتدایی زندگی‌اش را به واسطه شغل پدرش، در شهرهای مختلفی زندگی کرد. در تمام این سال‌ها، سید مرتضی با شعر و داستان و نقاشی زندگی را سر می‌کرد. پس از پایان دبیرستان به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران وارد شد و تحصیل معماری را آغاز کرد. در این دوره اگر او را می‌دیدید باورتان نمی‌شد که او خالق «روایت فتح» است! ظاهر و پوشش او در دوره دانشجویی با تجربه‌گرایی و آزمون و خطاهایش همراه بود و شخصیت‌هایی که او را می‌شناسند، شهید آوینی را از همان زمان فردی معناگرا و هنرمندی اصیل می‌دانستند که به جهان مادی راضی نمی‌شود. سال‌ها گذشت و تحول اساسی مرتضی در دهه 1350 صورت گرفت؛ یعنی زمانی که «امام خمینی (ره)» و اندیشه انقلاب اسلامی آشنا شد. این مواجهه باعث شد آوینی مقصود نهایی خود را بیابد و با کوله‌باری از تجربه، تخصص هنری و پختگی فسلفی، در راه اعتلای فرهنگ انقلاب و جنگ تحمیلی راه بردارد. او با تشکیل گروه جهاد، اولین تیم مستندسازی را به جبهه‌های جنگ فرستاد و قصر شیرین اولین مقصد آن‌ها بود. با سقوط خرمشهر این گروه دوباره برپا شد و به سمت جنوب حرکت کرد؛ حاصل این سفر مجموعه مستند «حقیقت» بود. اما این‌ها پیش‌زمینه‌هایی بود برای شکل‌گیری برترین اثر او که با اسم آن در یادها و خاطره‌ها ماندگار شده است. «روایت فتح» از بهمن ماه سال 1364، یعنی مصادف با شروع عملیات والفجر هشت آغاز شد و تا پایان جنگ ادامه داشت. به باور خود شهید، هیچ گروهی با هیچ سطحی از تخصص و تکنیک نمی‌توانست بدون انگیزه معنوی پا به خاک جنگ بگذارد و این‌چنین آثاری را تهیه کند. اعضای این گروه جنگاورانی مخلص بودند که با دوربین‌ها و وسایل و هنر خود به جنگ دشمن رفتند. در سال‌های پس از جنگ تا افتتاح «موسسه روایت فتح» به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی، مرتضی آوینی در زمینه هنر، سینما و ادبیات به تجربیات تازه‌ای دست پیدا کرد و با هدف رسیدن به پاسخ شبهاتی درباره بنیان‌های اعتقادی نظام اسلامی و ولایت فقیه، تمرکز خود را به موضوعاتی مانند هنر، عرفان، رمان، نقاشی، گرافیک و... معطوف کرد. سرانجام در سال 1372، در فرآیند فیلم‌برداری مستند ناتمام خود در منطقه عملیاتی فکه، یکی از مین‌های فعال منفجر شد و این هنرمند بزرگ به مقام رفیع شهادت نائل آمد. از شهید مرتضی آوینی آثار گران‌بهای بسیاری به‌جا مانده که از جمله آن‌ها می‌توانیم به فیلم‌مستندهای «روایت فتح، شهری در آسمان، حقیقت، با دکتر جهاد در بشاگرد، شش‌ روز در ترکمن‌صحرا و خان‌گزیده‌ها» و کتاب‌های «آینه جادویی، فتح خون، فردایی دیگر، رستاخیز جان، گنجینه آسمانی، نسیم حیات و آغازی بر یک پایان» اشاره کنیم.