امام موسی صدر

امام موسی صدر روحانی و فعال سیاسی ایرانی در سال 1307 در شهر قم به دنیا آمد. او که از خانواده‌ای مشهور و اصیل بود، فرزند یکی از مراجع شناخته‌شده قم و نواده سید صدرالدین عاملی است. ایشان پس از گذراندن دوره دبستان و دبیرستان در زادگاه خود، به حوزه علمیه وارد شدند و تحصیلات دینی را آغاز کردند. این دوره مصادف بود با هم‌نشینی امام موس صدر با اشخاصی مثل شهید بهشتی و مفتح و هم‌درس شدن با آیات عظام شبیری زنجانی، موسوی اردبیلی و مکارم شیرازی. همزمان که پای درس فقه و اصول بزرگانی مانند آیت الله بروجردی می‌نشست و فلسفه را از علامه طباطبایی می‌آموخت، در بیست و دو سالگی وارد دانشگاه تهران شد و به عنوان اولین روحانی دانشگاهی، رشته حقوق اقتصادی را شروع کرد. کمی پس از اتمام این دوره ازدواج کرد و در سال‌های آتی صاحب چهار فرزند شد. تا این زمان فعالیت‌های دینی و تبلیغات فرهنگی-اسلامی، مانند نظارت بر نشریه انجمن تعلیمات دینی، از مهم‌ترین وظایف او بود. اما پس از رفتن به حوزه علمیه نجف و تأثیرپذیری از روحیه مقاومت و مبارزه اسلامی از علمای این کشور بود که سیّد موسی تصمیم گرفت نقشی پررنگ‌تر را در سیاست منطقه‌ای ایفا کند. تمایلات آزادی‌خواهانه و روحیه مبارز امام موسی صدر، او را به سمت لبنان سوق داد؛ جایی که به توصیه آیت الله بروجردی و سید محسن طباطبایی حکیم، به عنوان جانشین سید عبدالحسین شرف‌الدین رهبر دینی و روحانی مرجع شیعیان لبنان برگزیده شد. در این دوره مسئولیت اساسی او به سه نقطه اصلی معطوف می‌شد؛ انسجام شیعیان لبنان، تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان و مقاومت در مقابل لبنان. این کشور از یک سمت درگیر حملات رژیم صهیونیستی بود، از سمت دیگر از درون به جنگ داخلی دچار شده بود و بیماری اقتصادی هم آن را عملاً فلج کرده بود. به همین دلیل حضور سید موسی در آنجا، ملاقات با مردم و مسئولین این کشور، تشکیل نهادهای خیریه گوناگون و کمک به زیرساخت‌های بازار، دست‌به‌دست هم دادند و با جریان دادن خودکفایی در لبنان، آن را احیاء کردند. تلاش‌های بی‌وقفه و مشقت‌های امام موسی صدر برای پایان دادن به جنگ داخلی و تشکیل مراسم‌های بین‌المللی جهت گفتگوی ادیان و مذاهب، به مرور توانستند لبنان و جامعه شیعیان آن را به متحد و همراه مردم و انقلابیون ایرانی تبدیل کنند؛ اتحادی که حالا نزدیک به نیم قرن پس از انقلاب اسلامی ایران محکم‌تر شده و ریشه دوانده است. اما مانند هر مبارز و آزادی‌خواه واقعی در تاریخ، این شخصیت برجسته نیز هدف دشمن قرار گرفت. یک هفته پس از انتشار مقاله «ندای پیامبران» و خطاب کردن امام خمینی (ره) به عنوان تنها رهبر حقیقی انقلاب اسلامی، امام موسی صدر در نُهم شهریور 1357 در طی دعوتی که از سوی معمّر قذافی داشتند، در لیبی ربوده شد. دولت لیبی در همان زمان به دروغ اعلام کرد که امام موسی صدر و دو همراهش به رُم رفته‌اند؛ گرچه این ادعا توسط دولت.‌های لبنان و ایتالیا تکذیب شد و طی شواهد موجود، امام موسی صدر یا در همان زمان به شهادت رسیده یا به حبس ابد محکوم شده است. از این عالم و مبارز شیعه آثار ارزشمندی مانند «محمد (ص) پیامبر بت‌شکن، زهرا (س) فصلی از کتاب رسالت، اخلاق روزه، سفر شهادت، زن و چالش‌های جامعه، انسان آسمان، حدیث سحرگاهان، به کیمیای ایمان، برای زندگی و مجموعه تفسیر قرآن» به یادگار مانده است.