کتاب نسلکشی در قرن ۲۱ اثر پروفسور حمید مولانا، منتشرشده در انتشارات سوره مهر، پژوهشی مستند و موشکافانه است که پدیده نسلکشی را در چارچوب معاصر تبیین میکند. مولانا با بررسی نمونههای تاریخی و معاصر، از جنگ بوسنی و غزه تا قحطیهای برنامهریزیشده و اشغالگریهای سیاسی، نشان میدهد چگونه ساختارهای قدرت جهانی، سیاستهای استعماری و ابزارهای نوین جنگ اطلاعاتی بستر را برای ارتکاب این جنایات فراهم میآورند و وجدان بشریت را به چالش میکشند.
در ادامه کتاب نسل کشی در قرن ۲۱، مولانا زمینههای تاریخی و ایدئولوژیک نسلکشی را تشریح میکند و از روند تحریف روایت قربانیان در رسانهها و محافل بینالمللی سخن میگوید. فصلهای میانی با روایت شاهدان عینی، اسناد سازمان ملل و دادگاههای بینالمللی، جنبههای حقوقی و اخلاقی این فجایع را روشن میسازند و نشان میدهند چگونه سکوت یا همراهی برخی دولتها، امکان تداوم این جنایات را فراهم کرده است. تحلیل دقیق سیاستهای نظامی، دیپلماتیک و رسانهای در این بخش، تصویری همهجانبه از سازوکارهای خشونت سازمانیافته ارائه میدهد.
بخش قابلتوجهی از کتاب به تأثیرات اجتماعی و روانی نسلکشی بر جوامع مسلمان اختصاص یافته است؛ جایی که مولانا نقش مقاومت مردمی و واکنش نهادهای مدنی را در حفظ هویت جمعی و مقابله با فشارهای خارجی بررسی میکند. مثالهای ملموس از سازماندهی گروههای امدادرسان، کنشگران حقوق بشر و آموزههای فرهنگی نشان میدهد چگونه ظرفیتهای درونزا میتوانند ضامن بقا و بازسازی باشند.
در فصل پایانی، مؤلف با ارائه راهکارهایی چون بازتعریف عدالت بینالمللی، تقویت سازوکارهای نظارتی و اهتمام به آموزش جهانی، خواننده را به مسئولیتپذیری دعوت میکند. «نسلکشی در قرن ۲۱» نه تنها یک تحلیل آکادمیک، بلکه فراخوانی جدی برای آگاهی و اقدام جمعی است و برای حقوقدانان، پژوهشگران علوم سیاسی، فعالان حقوق بشر و هر کسی که به عدالت و کرامت انسانی اهمیت میدهد، منبعی روشنبخش و انگیزهبخش خواهد بود.
این کتاب برای حقوقدانان و پژوهشگران علوم سیاسی و روابط بینالملل که به تحلیل عمیق ساختارهای قدرت و جنایات علیه بشریت علاقهمندند، منبعی ضروری است. همچنین فعالان و کنشگران حقوق بشر و عدالت اجتماعی میتوانند با مطالعه آن، ابزارهای نظری و عملی مقابله با نسلکشیهای معاصر را بیابند.
در بیش از شصت سالی که در دانشگاه های آمریکا و برخی دیگر در دنیا در رشته روابط بین المللی تدریس کرده ام، هیچ گاه تجاوز آدم کشی و فاجعه را به عمق آنچه امروز در نوار کوچک و محدود غزه میگذرد ندیده ام. با فداکاری مقاومت و صبر و شکیبایی که جامعه غزه از خود نشان داده است، استقلال و کرامت این سرزمین برای قرن های آینده تضمین شده است و نسل های آینده این لحظات تاریخی را فراموش نخواهند کرد.
نظرات