مجموعه قبله کعبه زاد (سه جلدی) اثر حجت‌الاسلام حامد کاشانی و منتشر شده توسط نشر معارف، دعوتی است به سفری ژرف و معنوی در دل حیات پربرکت امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام). این مجموعه که بر پایه سخنرانی‌های پرمخاطب نویسنده در برنامه تلویزیونی «ماه من» شکل گرفته، با زبانی فصیح، روان و در عین حال علمی، خواننده را با خود به هشتاد منزل از مناقب و فضائل امام علی(علیه‌السلام) می‌برد. انسجام محتوایی، اتکای مستند بر آیات قرآن، احادیث معتبر و منابع تاریخی، و نثر دل‌نشین و تأمل‌برانگیز آن، این اثر را به مرجعی خواندنی و تأثیرگذار بدل کرده است.

در این کتاب، امام علی(علیه‌السلام) نه‌تنها به‌عنوان شخصیتی تاریخی، بلکه به‌مثابه الگویی جاودانه برای امروز و آینده ما به تصویر کشیده شده است. روایت‌هایی زنده از شجاعت و جان‌فشانی آن حضرت، از میدان‌های نبرد تا لیلة المبیت، نشان می‌دهد که او چگونه در دل خطر، حقیقت را بر مصلحت ترجیح می‌داد. نویسنده با بیانی گویا به زهد بی‌نظیر آن حضرت می‌پردازد؛ زهدی که حتی در اوج حکومت، به نان خشک و لباس ساده قناعت می‌کرد و در برابر ثروت دنیا، دل در گرو رضایت الهی داشت.

تأکید کتاب بر حدیث منزلت، جایگاه خاص امام علی(علیه‌السلام) نزد پیامبر اسلام(صلوات‌الله‌علیه‌وآله) را به‌خوبی روشن می‌سازد. پیوند ناگسستنی علی(علیه‌السلام) و قرآن، و علم گسترده و بی‌کران او که در کلام پیامبر به‌عنوان «باب مدینه علم» توصیف شده، جایگاهی ویژه در کتاب دارد. امام علی(علیه‌السلام) در این مجموعه، نه‌فقط مرد علم و عبادت، که سیاستمداری بی‌بدیل و داعی الی‌الله معرفی می‌شود که با دعوتی الهی، مردم را به سوی حقیقت و عدالت فرا می‌خواند.

حامد کاشانی در این اثر، روایت مبارزه امام علی(علیه‌السلام) با قبیله‌گرایی، تبعیض، و بی‌عدالتی را با قدرت و دقتی مثال‌زدنی مطرح می‌کند. مبارزاتی که امروز نیز الگوهای نابی برای جامعه اسلامی به‌شمار می‌روند. ازدواج پربرکت علی(علیه‌السلام) با حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) نیز با نگاهی ظریف و عمیق به تصویر کشیده شده و به‌عنوان الگویی آرمانی برای زندگی خانوادگی مطرح می‌شود.

انصاف امام(علیه‌السلام)، که حتی در برخورد با دشمنان، کرامت انسانی را فراموش نمی‌کرد، از ویژگی‌هایی است که در صفحات این اثر برجسته شده است. این انصاف و عدل در دل حکومت و قضاوت‌هایش نمود یافته و تصویری روشن از عدالت اسلامی ارائه می‌دهد که فراتر از زمان و مکان است.

از نکات برجسته و متمایز مجموعه «قبله کعبه زاد»، بخشی است که به بازتاب شخصیت امام علی(علیه‌السلام) در نگاه غیرمسلمانان و به‌ویژه مسیحیان اختصاص دارد. در این بخش، بولس سلامه، ادیب نام‌دار مسیحی قرن اخیر، جمله‌ای تأثیرگذار را نقل می‌کند: «من مسیحی هستم، ولی تاریخ مشاع و برای همه است. نمی‌توان گفت این پهلوان و اسطوره تنها مختص شیعیان است. نباید ایشان را مصادره کرد. امیرالمؤمنین برای همه است!» این جمله، عصاره‌ای از نگاه جهان‌شمول به شخصیت امام علی(علیه‌السلام) است؛ نگاهی که فراتر از مرزهای مذهب، ملیت و جغرافیا، او را نماد عدالت، شهامت و معنویت می‌داند.

در کنار این همه، یکی از ارزش‌های افزوده این مجموعه، زنده‌نگه‌داشتن سنت نیکوی ذکر فضائل امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) است؛ سنتی که نه فقط یک توصیه دینی، بلکه ضرورتی معرفتی برای جامعه امروز ماست. پرداختن به فضائل آن حضرت، تلاشی است برای بازخوانی معیارهای حق‌محوری، ایثار، عدالت‌خواهی و بصیرت در دورانی که بسیاری از ارزش‌ها در هیاهوی دنیای مدرن گم شده‌اند. امام علی(علیه‌السلام) آینه تمام‌نمای انسان کامل و شاخصی برای فهم بهتر دین، اخلاق، سیاست و انسانیت است و چنین کتاب‌هایی پلی است میان ما و آن حقیقت ناب.

مجموعه «قبله کعبه زاد» نه‌تنها دریچه‌ای نو به شناخت امام علی(علیه‌السلام) می‌گشاید، بلکه مخاطب را به تامل در سبک زندگی، اندیشه و عمل او دعوت می‌کند. این کتاب می‌تواند هم برای مخاطب عام و هم پژوهشگر جدی، اثری راه‌گشا و ارزشمند باشد؛ روایتی خوش‌ساخت، مستند و اثرگذار از حقیقتی بی‌پایان.

مجموعه قبله کعبه‌زاد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مجموعه قبله کعبه‌زاد را به علاقه‌مندان سیره و فضائل امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام)، به‌ویژه جوانانی که به دنبال روایتی مستند، روان و متناسب با فضای امروز از شخصیت آن حضرت هستند، پیشنهاد می‌کنیم. این کتاب منبعی ارزشمند برای هیئتی‌ها، طلاب، مبلغین و همه دوستداران معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) است.

در برشی از مجموعه قبله کعبه‌زاد می‌خوانیم:

وقتی از یکی از امامان سؤال شد که چرا به حضرت «امیر امیرالمؤمنین» می گویند، ایشان به مجرای فیض بودن حضرت اشاره کرد و فرمود: «إِنَّهُ مِیرُهُمُ الْعِلْمَ » زیرا او همگان را از علم سیراب میکند. بنا به این روایت امیرالمؤمنین تنها واسطه علم برای اهل بیت نیست و همه مؤمنان از این مجرا کسب علم می کنند؛ اگرچه واضح است که علوم اهل بیت از علم دیگران متفاوت است.

برخی به اشتباه گمان کرده اند که «امیر» در کلمه «امیرالمؤمنین» با «تمیز» از یک ریشه است و از این رو دچار مشکل شده اند؛ در حالی که این دو کلمه از دو مصدر با حروف مختلف است. در روایت یاد شده نیز امام حقیقت امیرالمؤمنین را بیان میکند و به بیان لغوی آن نمیپردازد. در واقع حضرت در مقام بیان این موضوع است که اطلاق این کلمه به امام علی به این سبب نیست که ایشان رئیس حکومت و خلیفه مسلمین است؛ بلکه چون ایشان مجرای فیض الهی و به تعبیری یدالله باسطه است این عبارت به ایشان اطلاق می شود. برکات و رحمت از گنجینه نامتناهی الهی به واسطه حضرت به عالمیان می رسد و به همین دلیل به ایشان «امیرالمؤمنین» می گویند.