آیت الله مجتبی از دهه شصت تا سال 1391 به تربیت و تادیب عموم مومنین پرداختند و جلسات درس اخلاق ایشان همواره یکی از محبوبترین جلسات دینی در تهران بوده است. حال پس از رحلت این عالم ربانی مباحث این سی سال در حال تدوین به شکل کتاب است تا خیل عظیمتری از مشتاقان تربیت الهی بتوانند از مباحث استاد استفاده نمایند. یکی از مجموعههایی که تاکنون منتشر گردیده مجموعه اخلاق ربانی است که خود چندین زیرمجموعه دارد. در هر زیرمجموعه یکی از رئوس گمراهی و هلاکت انسان محور قرار گرفته و استاد پیرامون آن در جلسات متعدد صحبت کردهاند و براساس آیات و روایات به شناساندن آن و شیوه درمانش پرداختهاند. از جمله مباحث اخلاق ربانی مجموعه تادیب شهوت است که خود در ده جلد منتشر گردیده است.
آیت الله مجتبی تهرانی در بحث شهوات اولین فضیلت اخلاقی که بررسی میکنند «زهد» است. امری که اگر در وجود انسان ملکه گردد ریشه بسیاری از شهوات را میخشکاند و انسان را آماده وصل میگرداند. استاد به رسم دیگر مباحث به این ترتیب پیرامون زهد سخن گفتهاند: ابتدا معنای آن را به شکل لغوی و اصطلاحی بررسی کرده و تلاش کردهاند حقیقتش را از دل روایات به دست بیاورند. همچون دیگر فضایل و رذایل اخلاقی زهد نیز یک امر مشکک است و دارای مراتب متعدد. هر کس به قدر تلاش و ظرفیت وجودی خود میتواند به درجهای از این کمال برسد. برخی تنها دل از دنیا برمیبندند، برخی شوق به رفتن از دنیا دارند و عدهای دیگر اصلا دنیا را محل اعتبار و توجه قرار نمیدهند. سپس آثاری که زهد در زندگی انسان میگذارد و نشانههایی که یک زاهد در عمل و گفتار دارد توضیح داده میشود. علاوه بر این موارد برای فردی که همت کرده تا در زندگی خود زاهدانه زندگی کند، راهکارهای علمی و عملی خوب براساس مستندات قرآنی و روایی بیان شده است.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانید:
زهد عبارت از بیرغبتی و بیمیلی نسبت به دنیاست. در رابطه با میل نسبت به معنویت که با ترک دنیا از نظر عملی ملازم باشد. البته در گذشته این مطلب را تذکر دادم که زهد به معنای ترک دنیا به صورت کلی نیست؛ بلکه بیش از قدر حاجت کفاف و ضرورت زیستنش در دنیاست. آن طور که در مکتبهای الهی است اگر انسان رغبت به دنیا پیدا کند، به اسارت دنیا کشیده میشود و در نتیجه محرومیت از تنعم أخروی پیدا میکند؛ لذا کسی که به تنعمات اخروی رغبت و میل دارد با توجه به این نکته نسبت به تنعمات دنیایی بیمیل و بیرغبت میشود و این بهره گیریها را به سهولت و آسانی ترک میکند.
نظرات