کتاب حجیت قرآن در اندیشههای نواندیش دینی، شهید بهشتی، عقل را با چند سوال اساسی مواجه میکند:
-الهیات اسلامی رابطه میان وحی و کلام مکتوب را چگونه میبیند؟
-الهیات اسلامی چگونه مساله حجیت روایت یا نقل کتاب را ارزیابی میکند؟
-الهیات اسلامی چگونه فهمی از قرآن دارد و آن را بر اساس کدام اصول تفسیر میکند؟
این نوشتار با بحث درباره حجیت قرآن از دیدگاه اسلام آغاز میشود و پس از آن با مد نظر قرار دادن زمینه تاریخی نزول قرآن به سه سوال فوق پاسخ درخوری میدهد.
همه ما مسلمانان قرآن را به عنوان معجزه حضرت رسول (ص) کتابی تحریف ناپذیر و متقن میدانیم. اما چرا؟ چرایی این مساله را در کتاب حجیت قرآن ورق بزنید.
هر کسی که قرآن را به عنوان منبعی قابل استناد و متقن پذیرفته است مخاطب این کتابچه قرار میگیرد.
«وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً کَذَلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِیلًا؛ کافران گفتند: چرا این قرآن به یکباره بر او نازل نمیشود؟ این بخاطر آن است که قلب تو را بوسیله آن محکم داریم، و (از این رو) آن را به تدریج بر تو خواندیم.»
وقتی چنین تردیدها و تردیدهای مشابهی را که مخالفان محمد (ص) در زمان وی درباره حقیقت پیامبری وی ابراز میداشتند و قرآن از آنها به ما خبر میدهد، با نقدهای متعدد عالمان الهیات اسلامی و غیر اسلامی و شرق شناسان که بعدها ابراز شد، مقایسه کنیم، به راحتی میتوانیم دریابیم که از این جهت تقریباً هیچ تردیدی نیست که در زمان خود محمد (ص) مطرح نشده باشد. با وجود چنین تردیدهایی که مخالفان محمد (ص) در همه جا رواج می دادند کسانی هم از نزدیکان و دوستان محمد (ص) بودند که قلباً بر این باور بودند که وی فرستاده خداوند است.
نظرات