کتاب چگونه سکولار نباشیم اثر جیمز کی.ای.اسمیت و ترجمه حامد قدیری، تقریری از اندیشه چارلز تیلور است که انتشارات ترجمان به بازار عرضه نموده است.

ما در عصر سکولار زندگی میکنیم عصری که ایمان و اعتقاد دینی هر لحظه با چون و چرایی تازه روبه رو میشود؛ گویی امر الهی در پس پرده نشسته و به محاق رفته است. ساکنان این عصر با نوعی پریشانی مواجه اند نه میتوانند به راحتی دین را بپذیرند و نه میتوانند به سادگی آن را کنار بگذارند و طوری رفتار کنند که انگار دینی نبوده و نخواهد بود.

اما چگونه میتوان از این پریشانی و مواجهه با آن سخن گفت؟ چارلز تیلور در کتاب سترگ عصر سکولار کوشیده است که راهی به رهایی از این مخمصه بگشاید و زبانی برای سخن گفتن از این وضعیت پیدا کند.

جیمز اسمیت در کتاب حاضر شاخ و برگ انبوه تحلیل و استدلال تیلور را هرس میکند و میکوشد آن را در قالبی ساده تر عرضه کند. بنابراین کتاب اسمیت هم راهنمایی است برای خواندن اثر تیلور و هم فراتر از آن سرآغازی است برای اندیشیدن به تحولات مهمی که زمانه ما را شکل داده اند.

در برشی از کتاب چگونه سکولار نباشیم می‌خوانیم:

چطور شد که در بازه زمانی نسبتاً کوتاهی از جهانی که پیش فرض آن اعتقاد به خدا بود به عصر سکولارمان رسیدیم که در آن اعتقاد به خدا نزد بسیاری امری عجیب است؟ این طور نیست که جهان قشنگ نو صرفاً همان جهان قدیمی ای باشد که ملحقات الهی از آن زدوده شده؛ این طور نیست که صرفاً جهانی باشد که پس از تفریق امور ماوراء الطبیعی به جا مانده است. جهان سکولار که در آن مجوز یا حتی مشوق بی اعتقادی به خدا را داریم نه یک باقی مانده صرف بلکه نوعی دستاورد است. عصر سکولار ما محصول گزینه های سازنده نوست و نوعی بازآرایی تمام و کمال معنا به شمار می آید.

بنابراین کفایت نمیکند که صرفاً بپرسیم چگونه مجوز دست برداشتن از اعتقاد به خدا را کسب کردیم، بلکه باید همچنین پرس وجو کنیم که چه پدیده ای جایگزین چنین اعتقادی شد، چه اینکه عصر سکولار ما عصر صورت دیگری از اعتقاد است نه عصر بی اعتقادی. ما تاب زندگی در جهان بی معنا را نداریم. پس اگر ساحت متعالی که سابقاً به این جهان معنا می بخشید از دست رفته ناگزیر به تقریر و توضیح جدیدی از معنا نیاز داریم، «پنداره» جدیدی که به مدد آن بتوانیم زندگی معناداری را در این کیهان خود بسنده متشکل از گاز و آتش تصور کنیم. پنداره جایگزین همان چیزی است که تیلور اومانیسم انحصاری» می نامد و هم و غمش این است که بفهمد این اومانیسم انحصاری چگونه به «گزینه ای جدی در مدرنیته تبدیل شد  البته او مسیر یاد شده را با پس زدن قصه های متداول تفریقی انجام میدهد قصه هایی که فرض را بر این گرفته اند که وقتی باورهای دینی و ما بعد الطبیعی زایل شوند ما میمانیم و آن امیال معمول بشری که بنیان اومانیسم انحصاری اند» اما نکته مهمی اینجاست که بدون توجه به آن نمیتوانیم نقد تیلور به قصه های تفریق را بفهمیم طبق روایت قصه های تفریق اومانیسم انحصاری مدرن صرفاً غایت طبیعی حیات بشری است، یعنی وقتی از بند خرافه و یوغ ساحت متعالی رها می شویم، دیگر آزادیم که بنا به تقدیر و سرشتمان اومانیست انحصاری شویم طبق این نوع قصه گویی ها، اومانیسم انحصاری امری طبیعی است. اما تیلور در بخش دوم عصر سکولار قصد دارد نشان دهد که اومانیست انحصاری بودن چیزی است که میبایست آن را یاد میگرفتیم؛ بدین ترتیب طبیعت ثانیه است نه طبیعت اولی.
خب چه چیزی این گذار را میسر ساخت؟