آیت الله مجتبی تهرانی از دهه شصت تا سال 1391 به تربیت و تادیب عموم مومنین پرداختند و جلسات درس اخلاق ایشان همواره یکی از محبوبترین جلسات دینی در تهران بوده است. حال پس از رحلت این عالم ربانی مباحث این سی سال در حال تدوین به شکل کتاب است تا خیل عظیمتری از مشتاقان تربیت الهی بتوانند از مباحث استاد استفاده نمایند. یکی از مجموعههایی که تاکنون منتشر گردیده مجموعه اخلاق ربانی است که خود چندین زیرمجموعه دارد. در هر زیرمجموعه یکی از رئوس گمراهی و هلاکت انسان محور قرار گرفته و استاد پیرامون آن در جلسات متعدد صحبت کردهاند و براساس آیات و روایات به شناساندن آن و شیوه درمانش پرداختهاند. از جمله مباحث اخلاق ربانی مجموعه تادیب غضب است که خود در شش جلد منتشر گردیده است.
مباحث کتاب «نفس و آثار آن» آخرین مجلد از مجموعه مباحث تادیب غضب است که به چندین گناه زیرمجموعهای میپردازد که ریشه در مباحث اصلی دیگری دارد که پیشتر در مورد آنها سخن به میان آمده و این موارد نکات فرعی است که بیان آنها را نیز حضرت استاد ضروری دانستهاند و البته ریشه آن را همچنان مرتبط به بحث غضب میدانند. اولین بحث مطرح شده پیرامون ذلت است که در واقع همان حالت غضب است وقتی در وضعیت تفریط قرار بگیرد. ریشه ذلت در انسان را حضرت استاد در جهل و شرک میدانند. همانطور که استاد تلاش دارند تا وجهه تاریک اعمال انسان را بیان کنند بخش روشن هر عمل انسان را نیز همراهش تعلیم میدهند فلذا در بحث بعدی هم فخرفروشی را تعلیم میدهند و هم راه درمانش که استحقار نفس است. یکی دیگر از اموری که وجهه سپید و سیاه آن در این کتاب مطرح شده تعصب و انصاف است. آخرین موضوع مطرح شده در این کتاب نیز قساوت و رقت است که در واقع سنگدلی یا نرم دلی نتیجه مستقیم تادیب غضب است و اگر کسی این قوه را در حد اعتدال نگه دارد میتواند خود را قساوت قلب حفظ نماید.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانید:
در رابطه با عدل یک وقت است که به طریق عدالت رفتار کردن انسان با قوه قهریه خارجیه انجام میشود؛ یعنی تحت یک حکومت و سلطهای قرار میگیرد که چارهای جزبه عدل رفتار کردن ندارد اگر بخواهد تخلف کند جلویش را میگیرند؛ اگر بخواهد تعدّی و تجاوز کند جلویش را میگیرند. انسان در رابطه با انسانهای اجتماع از بیم خوف یا ترس قوه قهریه عمل عادلانه انجام میدهد. صورت کارش کاری عادلانه است؛ آیا این منصف است ؟ نه درست است که عملش عملی عادلانه است؛ ظلم نمیکند و به عدالت رفتار میکند؛ اما این شخص منصف نیست.
نظرات