چیستی انسان و اینکه حقیقت ذاتی این موجود دو پا چیست سوالی است از عصر باستان در تمام جوامع بشری مطرح بوده و متفکران در تلاش هستند تا به این سوال مهم و پیچیده پاسخ گویند. اسلام به عنوان برنامه ای جامع که از سوی خداوند برای رهنمایی انسان ها به سوی زندگی بهتر و برتر باید برای این سوال مهم پاسخ داشته باشد. چرا که نمی توان برای سعادت و مسیر زندگی انسان دستور و نسخه ای ارائه داد در حالی که حقیقت واقعی انسان برای برنامه ریز نهان باشد و چه کسی بهتر از خالق انسان می‌تواند او را بشناساند و ابعاد آشکار و نهانش را تبیین نماید.

شهید مطهری با استناد به آیات قرآن کریم تلاش کرده دیدگاه الهی را نسبت به حقیقت و هویت انسان ارائه دهد. اگر قرار است انسان را از نگاه اسلام بشناسیم بهترین منبع کلام وحی خواهد بود که یکی از محوری ترین مباحثش توضیح صفات و روحیات انسان است. چه بسیار افرادی که نسبت به باطن حقیقی خود غافل هستند وبا رجوع به این کتاب میبن می‌توانند شناخت دقیق‌تری از خود بیابند. کتاب «انسان شناسی قرآن» دوازده جلسه سخنرانی از ایشان با محوریت شناخت انسان از طریق قرآن کریم است. ایشان علاوه بر تبیین نظر اسلام تلاش داشته دیدگاه ناقص و تحریف شده برخی مکاتب فکری دیگر را نیز نقد و اشتباهات آن‌ها را مشخص نماید. این کتاب منبع بسیار خوبی برای شناخت چارچوب‌مند و منطقی ساحت‌های روحانی و جسمانی انسان است.

در ادامه برشی از این کتاب را می‌خوانید:

این را توجه داشته باشیم که گرچه پرهیز کاری در یوگای هندی هم هست اما آن پرهیز کاری تَقْوَی الله نیست فقط پرهیز کاری است یعنی اجتناب است. در حصار قرار دادن نفس است. قرآن این را قبول ندارد قرآن آن پرهیز کاری را قبول دارد که پرهیزکاری خدا باشد، «تَقْوَى الله» باشد، یعنی بر مبنای توجه به خدا و کسب رضای او باشد. اول باید تحت تعلیمات انبیاء رضای خدا را به دست آورد و [بعد] با برنامه او از آنچه او گفته پرهیز کرد.