کتاب اندیشه سیاسی شهید بهشتی به قلم سید علیرضا حسینی بهشتی، فرزند شهید بهشتی، کوشیده است تا ابعاد گسترده و پیچیده اندیشه شهید بهشتی را از پس پرده غبار و ابهام بیرون بکشد.
شهید بهشتی به عنوان یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین مصلحان اجتماعی معاصر ایران، رهبران نهضت و انقلاب اسلامی و معماران نظام برآمده از آن هماره کنش و منش سیاسیاش به محدوده دو سال و شش ماههی پس از انقلاب محدود شدهاست و این سبب شناخت ناقص تفکرات سیاسی شهید بهشتی گشته. با این انگیزه سید علیرضا حسینی بهشتی در پرتوی اندیشههای پدرش در هفت فصل از ماهیت و هویت انسان به عنوان نقطه تماس نواندیشی دینی و اندیشه تجدد یاد میکند. سپس به منزلت انسان در نظام سیاسی اسلام میپردازد. مبانی انسان شناختی تربیت دینی و تقدم معرفت شناختی اخلاقی بر دین و تاثیر آن بر دیدگاه شهید بهشتی از دیگر مقالات ارئه شده در کتاب هستند. فصل پنجم کتاب به بایستههای بازخوانی متن دینی میپردازد.
لیبرالیسم یک ایدئولوژی سیاسی و فلسفی است که بر آزادی فردی و حقوق برابر تأکید دارد. لیبرالیسم بر اساس ارزشهایی چون آزادی بیان، آزادی مذهب، حاکمیت قانون، دموکراسی و بازار آزاد استوار است. در فضای باز سیاسی پس از انقلاب که احزاب و گروههای سیاسی بسیار شکل گرفت مساله لیبرالیسم بیش از پیش نمود پیدا کرد. تجانس یا تضاد بین شهید بهشتی و لیبرالیسم موضوع دیگری است که دستمایه کتاب قرار گرفتهاست. آخرین نوشتار در زمینه تضمنات تحزب و تشکیلات است که بحثی آسیب شناختی درباره نهضتهای سیاسی و اجتماعی است.
بررسی گفتمان سیاسی این شهید بزرگوار میتواند در شکلگیری و جهتدهی ما نیز موثر باشد تا سوار بر امواج سیاست شویم و به نقد و تحلیل آنها بپردازیم.
اندیشمندان حوزه سیاست و پژوهشگران علوم سیاسی میتوانند از این اثر بهرهمند شوند.
در زندگی اساس عبارت است از اخلاق و این بدان معنی نیست که اقتصاد نقش مهمی ندارد. اتفاقاً نقش مهمی هم دارد، ولی زیربنا نیست. عامل اصلی این است که انسان متعادل بسازیم، انسان عدل و عدالت بسازیم. با این نظر نقش مهم روابط اقتصادی را در اخلاق انکار نمیکنیم. به این معنا که در جامعه انسانی اخلاق، اقتصاد، معنویت و مادیت روی یکدیگر عمل و عکس العمل دارند، یعنی انسان یک مجموعه است، ولی در این مجموعه هر قدر ما انسانتر شدیم، نقش عامل اخلاق بیشتر میشود.
نظرات