انقلاب اسلامی ایران یکی از موضوعات مهم در تاریخ معاصر است اما متاسفانه امروزه به موضوعی پر چالش و پر از تحریف تبدیل شده. همچنین فاصله زمانی زیاد ما با دوران انقلاب، باعث می شود خاطرات آن روزها که جزء تاریخ مهم سرزمین ماست، به فراموشی سپرده شود. بنابراین شناخت حقیقت انقلاب برای نوجوان امروزی بسیار پراهمیت است. نوجوان امروزی باید بداند اقتدار امروز ایران در منطقه، ثمره تلاش ها، مبارزات چه افرادی است، هدف مبارزات چه بود، این هدف بزرگ چگونه رقم خورد، رهبری مبارزات با چه کسانی بود، چه افرادی و با چه تفکری در این مسیر قدم برداشتند و اساسا چه عامل و عواملی ریشه های انقلاب را شکل داد؟ مردم آن زمان به چه دلیل دست به اعتراض و حمایت از امام خمینی زدند؟
بدون شک روایت روزهای انقلاب اسلامی برای نوجوانان جذاب است. روایت قهرمانهای بینام و نشان آن روزها، که متاسفانه برای نوجوانان امروز ما کمرنگ شدهاند. در عین حال، یک داستان قوی با شخصیتپردازیهای خوب، میتواند روایتی جذاب برای نوجوانان بسازد.
در این نوشتار، بهترین کتاب ها را با موضوع انقلاب اسلامی، برای پاسخگویی به سوالات فوق، به نوجوانان عزیز کشورمان معرفی کردیم تا انقلاب اسلامی و رهبر کبیر آن را بهتر بشناسند.
5 کتاب جذاب نوجوان با موضوع انقلاب اسلامی
1- زمستان بی شازده
«زمستان بی شازده» داستانی است جذاب، پرکشش و آموزنده با محوریت انقلاب که به قلم فاطمه نفری نوشته شده و در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
داستان «زمستان بی شازده» از زبان نوجوانی به نام رضا روایت میشود. رضا نوجوانی است معمولی در یک خانواده معمولی که به صورت اتفاقی پایش به مبارزه باز می شود. رضا در خلال داستان از یک نوجوان بیدغدغه و خودخواه به فردی باغیرت و مسئولیتپذیر تبدیل میشود و مخاطب را نیز در این تغییر و تحول درونی با خود همراه می کند.
رضا و خانوادهاش در ابتدای داستان از ورامین به تهران مهاجرت میکنند. در تهران، فردی به نام مهندس که مرد بسیار خوبی است و به رضا محبت بسیار کرده، در آستانه دستگیری توسط ساواک، امانتی به دست رضا میسپارد و از او میخواهد آن را به دست شخصی به نام سخایی برساند. رضا در طول داستان به خاطر ترسی که از ساواک دارد، بارها و بارها میخواهد از شر امانتی خلاص شود اما هر بار چهره پر از محبت مهندس جلوی چشمش میآید و پشیمان می شود. با رضا و دردسرهایش همراه شوید تا از سرنوشت امانتی برایتان بگوید…
برشی از «زمستان بی شازده»
عاشقشان بودم اما مهندس یکجورهایی انگار مهمتر بود؛ بالاخره او آدم بود و اینها کبوتر. اصلا انگار بعد از مردن شازده همه عشق من هم مرد. از شازده که دل کندم انگار دلم از بقیه کبوترها هم کنده شد. حالا در زندگیم چیزهای مهمتری داشتم که ته دلم از کبوترهایمان برایم عزیزتر بودند. حس خاصی داشتم؛ حسی که میگفت باید پشت مامان و آقاجان درآیم.
پیشنهاد مطالعه
اگر می خواهید کتابی بخوانید که در عین جذابیت، شما را به بازنگری در وجدانتان دعوت کند و غیرت و مسئولیتپذیری درونتان را بیدار کند، «زمستان بی شازده» را از دست ندهید.
2- آن مرد با باران می آید
«آن مرد با باران می آید» را وجیهه سامانی در حال و هوای انقلاب اسلامی نوشته و نشر کتابستان آن را در 218 صفحه برای نوجوان حقیقت جوی ایرانی چاپ کرده است.
داستان «آن مرد با باران می آید»، روایت وقایع ماههای نزدیک به انقلاب است، روایت نوجوانان و جوانانی که قدم در مسیر سخت مبارزه گذاشتند و با شجاعت در برابر ظلم و بی عدالتی ایستادند. داستانی که نوجوان امروز با خواندنش درک بهتری از وضعیت جامعه قبل انقلاب و چگونگی انقلاب اسلامی پیدا میکند. نویسنده در خلال داستان، قانون کاپیتولاسیون، ماجرای تبعید امام خمینی، تظاهرات دانش آموزان و جنایات حکومت پهلوی را برای خواننده شرح میدهد.
قهرمان داستان پسر نوجوانی به نام بهزاد است که در خانواده ای متوسط و معمولی زندگی میکند. برادر بهزاد دانشجویی است پرشور که در فعالیتهای انقلابی مثل پخش اعلامیه و دیوارنویسی و شعار علیه نظام شرکت میکند. پدر خانواده که فردی به دور از حاشیه است با کارهای پسرش مخالف است. بهزاد که سرش توی لاک خودش است، در خلال داستان، از طریق برادرش بهروز و رفقایش سعید و یونس با ماجراهای انقلاب گره می خورد. او با اطلاع از قانون کاپیتولاسیون و خواری رژیم پهلوی در برابر آمریکاییها، رگ غیرتش باد میکند و به کمک بهروز میرود، اعلامیه مینویسد و در تظاهرات شرکت میکند. با شروع ماه محرم ۵۷ درگیری مردم و حکومت بالا میگیرد، یکی از دوستان بهروز شهید میشود و تعداد زیادی هم از جمله بهروز، توسط ساواک دستگیر میشوند. در همین روزهای پرالتهاب، خبر خوش فرار شاه، پایان خوش داستان میشود.
اگر میخواهید در چند ماه پایانی رژیم شاهنشاهی، وضعیت مبارزه در تهران را لمس کنید در داستان «آن مرد با باران می آید» با بهزاد و دوستانش همراه شوید.
3- چغک
«چغک» روایتی مستند از مبارزات مردم مشهد و آخرین جنایات رژیم پهلوی در دی ماه 1357 است که انتشارات صهبا آن را منتشر کرده است.
داستان «چغک»، از شجاعت و تدبیر آیت الله خامنه ای که آن روزها رهبری مبارزات مشهد را بر عهده داشت و از محبوبیت ایشان نزد مردم و به خصوص جوانان میگوید، از نوجوانانی که مبارزه آنها را بزرگ کرده و پیرمردهایی که در مبارزه شور جوانی یافتهاند. چغک که در زبان مشهدی به معنی گنجشک است، لقبی است که از سوی آیت الله خامنه ای به مهدی داده شده؛ مهدی نوجوانی است چابک و ریزنقش که نقش فعالی در مبارزه با رژیم دارد.
محمدمهدی نوجوان 15 ساله انقلابی است که همراه با دوستانش چاپخانه کوچکی زده و اعلامیههای مهم را چاپ می کنند. این نوجوان شجاع و مبارز در خانوادهای با چهار فرزند زندگی میکند که تمام اعضای آن به همراه مادربزرگ، همراه و مشوق او در مبارزه با رژیم شاهنشاهی هستند. مهدی روزهای سخت و اتفاقات تلخ دی ماه 1357 را روایت میکند؛ روزهایی که جنایات رژیم شاه در مشهد به اوج خود رسیده و بسیاری کشته و زخمی شدهاند، بیمارستانها پر از زخمی است و ارتش اجازه ورود خون به آنها را نمیدهد. او از حضور حداکثری مردم در مبارزات و رهبری مقتدرانه آیت الله خامنه ای که حاج آقا صدایش می زنند نیز میگوید.
روایت جذاب و دوست داشتنی «چغک» یکی از بهترین رمان های نوجوان با موضوع انقلاب است که به نقش آیت الله خامنه ای در روز های سخت مبارزه می پردازد.
ویژگیهایی که چغک را جذاب میکند:
- مستند و واقعی بودن روایت
- تصاویر مرتبط که صفحه به صفحه با داستان پیش میرود
- روایت جذاب و تصویرسازیهای حرفهای
برشی از متن
آقا داوود دستی به قسمت طاس سرش میکشد و میگوید: عجب! عجب به علی و اولادش. این سید علی اصلا دومی ندارد توی عالم. و شروع میکند به تعریف کردن از حاج آقا خامنه ای که “پسر پیغمبر است” و “سر نترسی دارد” و “از طایفه با معرفتهاست."
4- نوفل لوشاتو؛ پایان غربت
«نوفل لوشاتو؛ پایان غربت» اثری متفاوت از مبارزات سیاسی امام خمینی (ره) در فرانسه است که با داستانپردازی شیرین سید مجید گل محمد، در قالب رمانی جذاب برای نوجوانان نوشته شده و از انتشارات سوره مهر، در 160 صفحه منتشر شده است.
سید مجید گل محمد در داستان جذاب «نوفل لوشاتو» از مردی میگوید که کارهایش برای خداست. رفتنش، ماندنش، سخنش، سکوتش، آرامشش، عصبانیتش، همه و همه برای خداست. مردی که چهارده سال غربت کشید تا حکومتی الهی در کشورش تشکیل شود و مردم از ظلم و بیعدالتی نجات یابند. «نوفل لوشاتو» علاوه بر مبارزات سیاسی امام در چند ماهه اقامتش در فرانسه، ابعاد مختلف شخصیت ایشان را نیز شرح میدهد.
داستان از زنگ تاریخ آغاز میشود که معلم از مسابقهای میگوید به نام مسیر انقلاب و از بچهها میخواهد که مقالههای خود را در موضوع انقلاب اسلامی به این مسابقه بفرستند. راوی کتاب به پیشنهاد دوستش محمد صداقتی، در مسابقه شرکت میکند. محمد به او قول کمک داده و دفترچهای به دستش میرساند. او چنان مجذوب دفترچه میشود که روزها و هفتهها مشغول خواندن است. دفترچه از روزهایی میگوید که امام مجبور به ترک عراق میشود، از ماجرای سفرش به فرانسه، اضطراب همراهان و آرامش عجیب امام، از اقامت چند ماهه در نوفل لوشاتوی فرانسه و در آخر پیروزی انقلاب.
پیشنهاد مطالعه
اگر دنبال زاویه جدیدی از روزهای قبل انقلاب هستید و میخواهید روند انقلاب اسلامی را از جایی بیرون از مرزهای ایران تماشا کنید، اگر میخواهید با رهبر کبیر انقلاب از نزدیک آشنا شوید و شخصیت کمنظیر او را در ابعاد مختلف بشناسید، «نوفل لوشاتو؛ پایان غربت» را از دست ندهید.
برشی از کتاب
در صف هشتم نماز نشسته بودم. ناگهان امام فریاد زدند: یک نفر آن در را باز کند! شگفتزده شدیم. ما که نزدیک در بودیم، صدای در را نشنیده بودیم. یکی از برادرها با عجله در را باز کرد. با کمال تعجب دیدیم یک دختربچه سه ساله فرانسوی، از همسایگان نوفل لوشاتو، برای دیدن امام آمده و چون دستش به زنگ نرسیده بود، در حال یخ زدن بود…
5- روایتی ساده از ماجرای پیچیده
رمان «روایتی ساده از ماجرای پیچیده» نوشته ساده و صمیمی ابراهیم حسن بیگی است که توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
این داستان روایت روزهای ظلم، بیعدالتی و بیقانونی است؛ روزهایی که خان و خانزادهها حق مردم را میخوردند و به راحتی هر ظلمی به مردم میکردند بیآنکه پاسخی از سمت قانون دریافت کنند. و مردمی از ترس جان و مالشان نه حق اعتراض داشتند و نه جایی برای شکایت. ابراهیم حسن بیگی در این کتاب جنایات رژیم پهلوی در زندان های ساواک را نیز به تصویر میکشد و مخاطب را از وضعیت جامعه آن زمان مطلع میکند.
«روایتی ساده از ماجرای پیچیده» داستان نوجوان ترکمنی است به نام الیاس. برادر الیاس به دست پسر خان در شب عروسیاش کشته میشود و هیچ دادگاه و قانونی حرفشان را نمی پذیرد. الیاس به فکر انتقام میافتد. در همین مسیر الیاس مجبور به ترک روستایشان میشود و چندسالی را در تهران سپری میکند. در تهران، پس از آشنایی با سامان و خواندن اعلامیههای امام خمینی( ره)، تازه دو هزاریاش میافتد که تمام این ظلمها و بیعدالتیها زیر سر شاه مملکت است. الیاس پا در مسیر مبارزه با حکومت میگذارد و مدتی را در زندانهای ساواک میگذراند. او پس از آزادی و بازگشت به روستایشان، سفیر مبارزه و انقلاب میشود و مردم روستا را آگاه میکند. با الیاس و ماجراهایش همراه شوید تا پایان خوش ماجرا را نیز بخوانید و لذت ببرید.
پیشنهاد مطالعه
اگر مایلید از وضعیت قبل انقلاب در روستاها مطلع شوید، اگر مایلید از رفتار خان و خانزاده ها با رعیت مطلع شوید، اگر مایلید بخش کوچکی از شکنجههای بیرحمانه در زندانهای ساواک را بخوانید و بدانید، «روایتی ساده از ماجرایی پیچیده» پیشنهاد ما به شماست.
برشی از کتاب
ماجرای میدان ژاله اتفاقی بزرگ بود در آن روزها؛ درست چند روز بعد از آزادی الیاس و سامان از زندان اتفاق افتاد. دادگاه نظامی آنها را به یک سال حبس در زندان قصر محکوم کرده بود. اما به شش ماه نرسیده از زندان آزاد شدند؛ یعنی تابستان سال 1357 که زندانها پُر شده بود و باید زندانیهای کماهمیتی مثل آنها را آزاد میکردند تا جا برای زندانیهای دیگر باز شود؛ و این اتفاق سیزدهم شهریور مصادف با عید فطر رخ داد.
بیرون از زندان داشت اتفاقات عجیب و غریبی میافتاد؛ اتفاقاتی به اسم انقلاب. دیگر شعارنویسی و پخش اعلامیه کاری کوچک و ناچیز محسوب میشد که کار هرروزۀ جوانهایی مثل الیاس بود؛ الیاسی که از زندان و شکنجههای ساواک فقط جای زخم آتش سیگار روی پیشانیاش باقی مانده بود.
جلوی زندان قصر دایی شکور به استقبالش آمد. پدر و مادر سامان هم بودند. استقبال از آنها باشکوه نبود. شاید هر دو خانواده دلِ خوشی از کارهایِ انقلابیِ آنها نداشتند. خیلی زود آنها از هم جدا شدند…
داستان انقلاب برای نوجوانان
در این مقاله با 5 کتاب داستان نوجوان با موضوع انقلاب اسلامی آشنا شدید. هرکدام از این کتابها با سبک خاص خود و زبان جذابش، میتواند مسیری باشد برای شروع مطالعات بیشتر و آشنایی نوجوانان با انقلاب اسلامی و تاریخ مبارزات در زمان پهلوی. اگر این کتابها را خواندهاید برایمان از تجربه خواندنتان بنویسید؟ به نظر شما زبان روایت و داستان، چقدر برای مخاطبان نوجوان جذاب است؟ جای کدام کتاب در این مقاله خالی است؟ شما برایمان بنویسید.
