موفقترین نظامهای سیاسی نه به دست رهبران بزرگ و نه به وسیلۀ پیشرفتهترین ابزارها، بلکه به دست مردم ساخته میشوند. هر ساختاری که توانسته به رشد برسد و پایدار بماند، همراه مردم است و حرکتهای خودجوش مردمی، مهمترین پشتوانۀ آنها بوده است. در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی نیز، این سازمانهای مردمنهاد بودهاند که کار را به دوش گرفتهاند و باعث شکوفایی انقلاب در عرصههای مختلف شدهاند.
کتاب «معماران عصر جدید» با هدف بررسی این سازمانها نوشته شده و به دنبال اثبات انگیزهها، اهداف و چگونگی کارکرد این جریانهای جمعی، تاریخ انقلاب اسلامی را از ابتدا تا امروز کندوکاو میکند. این کتاب برای همگامسازی دانش ما با مقیاسهای بینالمللی، تحلیلی نوین بر وضعیت سازمانهای مردمنهاد در ایران و جهان را دنبال میکند و برای رسیدن به این هدف ابعاد مختلفی از عرصههای مدنی را در نظر میگیرد؛ کلیدواژۀ این پژوهش اجتماعی نیز مفهومی است به نام «کار خیر». در کشور ما جهاد سازندگی سازمانی مردمنهاد بود که در این امر پیشرو بود و در خط مقدّم این جبهه دیده میشد؛ اما با پایان گرفتن جنگ تحمیلی و ادغام آن، وزارتی به نام جهاد کشاورزی شکل گرفت که طبیعتاً، دیگر قادر نبود ویژگیهای یک نهاد مردمی را داشته باشد. «دکتر محمدصالح طیبنیا، مینا فلاح و حوریه ربانی اصفهانی» این کتاب را در پنج فصل تدوین کردهاند و در هر بخش به ترتیب به چیستی خیریهها، مراکز فعال در این حوزه، نظام ارزیابی این سازمانها، تحلیل ساختارمند آنها و راهکارهای اصولی برای ارتقای این خیریهها میپردازند.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانیم:
«در سال ۱۹۹۴، بیل و ملیندا گیتس بنیاد ویلیام گیتس را تأسیس کردند که بر پیشبرد سلامت در جهان تمرکز داشت. پدر بیل گیتس، ویلیام امور این بنیاد را اداره میکرد. سه سال پس از آن بنیاد کتابخانۀ گیتس بنیانگذاری شد. هدف این بنیاد بهبود دسترسی به اینترنت در کتابخانههای عمومی برای خانوادههای کمدرآمد در آمریکا بود. سپس نام این بنیاد به بنیاد یادگیری گیتس تغییر کرد تا تلاشهای گستردهتر آن در حوزۀ آموزش را منعکس کند. در سال ۲۰۰۰، این دو بنیاد ادغام شدند و بنیاد بیل و ملیندا گیتس شکل گرفت.
اولویتهای اولیۀ این بنیاد شامل سلامت جهانی، آموزش، کتابخانهها و توجه به منطقۀ شمال غرب قارۀ آمریکا بود. در سال ۲۰۰۶ ، ساختار بنیاد تغییر کرد و بنیاد به بخشهای «توسعۀ جهانی و سلامت جهانی» و «آمریکا» تقسیمبندی شد. در سال ۲۰۱۲ یک بخش دیگر به نام بخش «توسعه و سیاست جهانی» نیز به بنیاد اضافه شد. در سال ۲۰۰۶ ، سرمایهگذار و خیرخواهی به نام وارن بافت سود مادامالعمر بخشی از سهام شرکت برکشایر هاتاوی به ارزش ۳۱ میلیارد دلار را به بنیاد گیتس هدیه کرد. بدین ترتیب ساختار بنیاد به شرکت امین تغییر یافت تا داراییهای واگذارشده را مدیریت و سرمایهگذاری کند. در سال ۲۰۰۸، بیل گیتس مسئولیت خود در شرکت مایکروسافت را رها کرد تا تماموقت خود را صرف کار در بنیاد گیتس کند.»
نظرات