کتاب «محکم و متشابه در قرآن» با اتکا به اندیشه‌های ناب دکتر بهشتی به سراغ موضوعی بحث برانگیز در قرآن رفته‌است. آیه 7 سوره آل عمران می‌فرماید:

هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ؛ اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد. برخی از آیات آن محکم است و اینها اساس کتابند، و برخی دیگر متشابه. اما آنان که در دلهایشان انحراف است، برای فتنه‌جویی و طلب تأویل آن، به دنبال متشابهات می‌روند، در حالی که تأویلش را جز خدا و راسخان در علم نمی‌دانند. می‌گویند: «ما به همه آن ایمان داریم؛ همه از جانب پروردگار ماست.» و اینها را جز صاحبان خرد متذکر نمی‌شوند.

لذا قرآن ما را به سوی محکمات فرامی‌خواند و فتنه‌انگیزی با متشبهات را از نشانه‌های منافقین می‌داند. کتاب حاضر نیز مؤید همین امر است. علاوه بر این کتاب با اتکا به محکمات به مسئله‌هایی نظیر شفاعت، ولایت، مفهوم آیات محکم و متشابه در قرآن، بررسی نسبی بودن محکم و متشابه، مسئله خمس و تشریح آن، قانون و ضوابط زکات و نهضت تشیع پرداخته است.

چرا باید کتاب «محکم و متشابه در قرآن» را مطالعه کنیم؟

این اثر راه شناخت و برداشت از قرآن را آشکار می‌کند تا در برداشت از قرآن به بیراهه نرویم.

کتاب «محکم و متشابه در قرآن» را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

تمامی قرآن پژوهان، طلاب و علاقه‌مندان به فهم قرآن مخاطب این اثر هستند.

برشی از کتاب «محکم و متشابه در قرآن»:

عنایت کنید! این آیات در آن زمان آمد تا به انسان بفهماند در اندرون انسان هم زمینه نیک شدن هست و هم زمینه بد شدن و این انتخاب انسان است که او را به سمت نیکی یا بدی می‌برد. می‌خواست استعداد چند جانبه و چند بعدی بودن انسان را بگوید و نقش انسان و آگاهی او (سمیع و بصیر) و نقش هدایت خدا، همه این‌ها را می‌خواست بیان کند. همچنین این که سرانجام انسان یا «شاکر» است یا «کفور». به عبارت دیگر می‌خواست نقش انسان را در خودسازی و آینده سازی خود بیان کند.