کتاب «آیینه رخ دوست» مجموعهای تفسیری است که روایات امیرالمومنین علی (ع) در زمینۀ معرفت نفس را شرح میدهد. این کتاب برای شرح بیانات مولیالموحدّین از رویکردی چندجانبه بهره گرفته و با هدف توضیح اندیشۀ ایشان، از منظرهای تئوری، علمی، سلوکی، اعتقادی و عملی به مباحثه میپردازد. کتاب آیینه رخ دوست اثر «استاد حجتالاسلام محمدجواد وزیری فرد» است که با شناخت دقیق و نگاه تیزبین خود نسبت به دغدغههای نسلهای جوان امروز، توانستهاند اثری محبوب و کاربردی را برای علاقهمندان ارائه کنند. دریچۀ نگاهی که نویسنده برای شرح روایات امیرالمومنین دربارۀ معرفت نفس انتخاب کرده، مربوط است به دو مفهوم «سیر آفاق و سیر انفس»؛ دو طریق معرفتشناسی اسلامی که اولی به معنای رسیدن به خدا از طریق جهان بیرونی است و دومی، طریق وجودیست و از راه دروننگری انسان را به حق نزدیک میکند.
نویسنده در طی تشریح بیانات حضرت علی (ع)، برای خوانندگان توضیح میدهد که سیر آفاقی اولاً میتواند باعث گمراهی و حواسپرتی شود، و ثانیاً که این روش لزوماً با تلاش و سازندگی درونی همراه نیست. به همین دلیل رویکرد استاد وزیری فرد سیر انفس یا همان معرفت نفس است و در این اثر، ایشان حقّانیت و برتری این دیدگاه را از دیدگاه امام اول شیعیان، برای شما شرح داده و اثبات میکنند. احادیث و روایات ذکر شده در این کتاب برگرفته از اثریست به نام «رسائل عرفانی» اثر «مرحوم آیتالله سعادتپرور» که با تعدّد درخواستها از سوی طلّاب و علاقهمندان این حوزه، به قلم حجتالاسلام وزیری فرد با ادبیاتی روان و عمومی، بازنویسی و تفسیر و منتشر شده است.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانیم:
««أَلْکَیِّسُ، مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ وَ أَخْلَصَ أَعْمَالَهُ»
«میفرماید زرنگ و زیرک کسی است که خودش را بشناسد و اعمالش را خالص کند. زرنگی در بین انسانها فینفسه یک صفت مطلوب است. البته موضوع آن گاهی زرنگی را مثبت میکند و گاهی منفی. زرنگی گاهی به معنای حقهبازی است. در دنیا زرنگیها مساوی با حقهبازی است؛ برای کسب مال، قدرت، شوکت، جاه، مقام و... در حالی که در صف نان بیست نفر جلوی من هستند، با زرنگی جلو میروم و هرطورشده نان میگیرم؛ در حالی که نان تمام میشود و به عدهسای که حتی جلوتر از من بودند نان نمیرسد. این کار حقهبازی است. از این یک دانه نان که از تنور بیرون میآید گرفته تا بیست و چهار میلیون رأی!
بیست و چهار میلیون رأی را هم ممکن است آدم با حقهبازی بگیرد؛ با زدن حرفهای نامناسب، با دادن کُدهایی برای استفادۀ طرفداران، با دادن وعدههای غیرعملی، با عدم پیگیری وعدههای عملی دادهشده و... اینها زرنگی است! البته زرنگیهایی است که اسم اصلی آن حقهبازی است؛ اینها کیاست نیست. در منطق دین کیاست این است که انسان آخرتش را بخرد. هرچه از دنیا فاصله بگیرد، به آخرت نزدیک میشود؛ اسم این کار در منطق دین کیاست است. مال یک نفر را خوردهاند و او هم دیده و متوجه شده است. مردم خیال میکنند آن کسی که خورده کیِّس است. در حالی که کیِّس کسی است که اگر مالش را هم خوردند، در جواب دچار ظلم نشود. پس این نگرش انسان است که تعیین میکند امری کیاست است یا نه.»
نظرات