اساس آنچه در معارف دینی ما آمده همه مؤمنین در همه لحظه‌های زندگی خود در معرض امتحان الهی هستند. این آزمایش همگانی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است. در عین حال شباهت‌هایی هم به آزمون‌های رایج دنیایی دارد اما اهمیت این مسئله در زندگی انسان به قدری زیاد است که موفقیت در این آزمون سعادت انسان را به بار می‌آورد و رد شدن در آن موجب شقاوت است. از این رو اهمیت فوق العاده شناخت آزمایش‌های الهی نمایان می‌شود. حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی با رویکردی بی‌نظیر و به طور مفصل آزمایش الهی را مورد بحث قرار داده‌اند. به جرات می‌توان گفت مجموعه این مباحث به مثابه دفترچه راهنمای مواجهه با آزمون‌های الهی است. ایشان ابتدا در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ در قالب ۵۷ جلسه به صورت مبسوط در این زمینه بحث کرده‌اند. سپس در سال ۱۳۷۸ در قالب ۱۳ جلسه نکات مهم کلیدی و کاربردی بحث را خلاصه واربیان فرمودند. کتاب «ویژگی ها امتحان الهی» جلد اول از این مجموعه در پنج جلسه است. می‌توان این مجموعه را آشنایی اولیه و بنیادی با آزمایش الهی نام گذاشت. معظم له ابتدا به بیان فلسفه آزمایش الهی و جایگاه آن در آیات و روایات می‌پردازند. سپس صفات و خصوصیات آن را بیان کرده اند.

در ادامه برشی از این کتاب را می‌خوانید:

ناموس خلقت بر محور سیر تکاملی پدیده‌هاست و انسان یکی از حلقات این پدیده‌هاست. همه موجودات سیر تکاملی دارند و به سوی کمال لایق خودشان سیر می‌کنند؛ اما انسان در میان این مخلوقات چون دارای ویژگی خاص به معنای نیروی انتخاب و اختیار است این طور نیست که خود به خود و قهراً به سوی کمال لایق سیر کند؛ بلکه به هدایت خاصه محتاج است. هدایت خاصه؛ عبارت از هدایت‌هایی است که از سوی خالق به وسیله انبیا عرضه می‌شود تا آن‌ها را به کار بگیرد و به کمال لایقش برسد.