کتاب «عیب جویی و سخن چینی» یکی از سلسله مباحث مطرح شده در مجموعه نه جلدی آفات زبان است. یکی از رذایل اخلاقی فراگیر در جامعه امروز عیب جویی است. در مباحث پیش رو حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی عیب جویی و چند رذیله دیگر را مورد بررسی قرار میدهند. جستجو یا مواجهه با عیب دیگری و حفظ آن در ذهن برای سوء استفاده در آینده عیب جویی است. در روایات این حالت دورترین حالت بنده از خدا است. شخصی که عیب جویی میکند مثل صاحب آن عیب است. عیب جویی آثار زشت دنیایی و آخرتی دارد. البته بین عیب جویی و نصیحت تفاوت است؛ شخص اگر دلسوزانه و با نیت اصلاح عیب دیگری را به او تذکر بدهد، عیب جویی نیست. البته انسان بهتر است مشغول عیبهای خودش باشد. رذیله دیگری که معظم له مورد واکاوی قرار میدهند، سخن چینی یا نمامی است. در تعریف آن می فرمایند: «بازگو کردن قول یا فعلی که شخصی راجع به دیگری اظهار نموده است.» نمامی میتواند زبانی، عملی با اشاره یا کتابت باشد. نمامی آثار بسیار زشتی در زندگی فردی و اجتماعی دارد. مطالعه این کتاب همراه با دقت و عمل برای همه علاقه مندان معارف دینی سودمند خواهد بود. ان شاء الله با توجه و عمل به این نکات ارزنده و ارزشمند رذایل اخلاقی را از درون خویش پاک کرده و فضایل اخلاقی را کسب کنیم.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانید:
مؤمن، آینه مؤمن است. همانگونه که آینه آنچه را در انسان است بازگو میکند مؤمن هم نسبت به مؤمن باید اینگونه باشد؛ یعنی در خفا باشد، نه اینکه جلوی مردم آبرویش را ببرد. با خودش در خفا و آن هم با لحن سرزنش نباشد؛ دوستانه و بلکه نزدیکترین راه را انتخاب کند، برای اینکه در او مؤثر واقع شود که او ساخته بشود دل سوزانه برخورد کردن، غیر این است که با دشمنی و عداوت برخورد کند، دوستانه و دلسوزانه که سازنده باشد غیر این است که انسان آبرویش را در جمع ببرد. گاهی این طور است که جلوی خودش متذکرش نمیشود که ساخته بشود میگذارد پشت سرش بگوید. این خیلی خباثت است از برادر مؤمنش لغزشی سرزده است و میتواند دلسوزانه او را متنبه کند ولی به او نمیگوید؛ بلکه در ذهنش حفظ میکند برای اینکه در جای دیگر پشت سرش آبروی او را ببرد.
نظرات