کتاب علی (ع) از زبان علی (ع)، نوشته حجت‌الاسلام محمد محمدیان و منتشرشده توسط انتشارات معارف، روایتی منحصر به فرد و مستند از زندگی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است که به شکل اول‌شخص و با زبان خود حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام بیان شده است. این اثر در ده فصل جامع، از دوران کودکی ایشان در مکه و مدینه و همراهی با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله آغاز شده و دوران خلفای سه‌گانه، رویارویی با اتفاقات سرنوشت‌ساز جمل، صفین، حکمیت و نهروان و سپس دوره خلافت مستقل حضرت را تا لحظات جانفشانی ایشان در محراب مسجد کوفه دنبال می‌کند. نویسنده با تکیه بر منابع معتبر شیعه و اهل‌سنت، از جمله نهج‌البلاغه و اصحاب روایت‌گر، تصویری زنده و تاریخی عرضه می‌کند که خواننده را در جریان رویدادها و احساسات درونی حضرت علی علیه‌السلام قرار می‌دهد.

در این کتاب، سبک روایت اول‌شخص، جذابیتی روایی ایجاد کرده که خواننده را گویی در کنار امام علی علیه‌السلام قرار می‌دهد؛ بی‌آنکه از اصالت تاریخی و اعتبار مستندات کاسته شود. محمدیان با پرهیز از تخیلات شخصی و اتکا به مدارک عینی، گفت‌وگوها و مواقف سیاسی و اجتماعی حضرت را بازسازی کرده است. این روش، ضمن حفظ انسجام تاریخی، فرصت تأمل بر ابعاد شخصیتی، ارزش‌های اخلاقی و رویکردهای حکمرانی ایشان را برای مخاطب فراهم می‌آورد.

خواندن این اثر برای علاقه‌مندان به تاریخ اسلام و معارف اهل بیت علیهم‌السلام، به‌ویژه کسانی که با متون تاریخی پیچیده ارتباط برقرار نمی‌کنند، بسیار سودمند خواهد بود. زبان ساده و روان کتاب، همراه با ساختاری منظم و فصل‌بندی واضح، امکان دسترسی آسان به مطالب عمیق را فراهم ساخته است. تجربه نزدیک و شخصی روایت اول‌شخص، درک موقعیت‌های دشوار تاریخی و فداکاری‌های حضرت علی علیه‌السلام را آسان می‌کند و انگیزه‌ای تازه برای پژوهش‌های بعدی و تفکر در معنای عدالت و امامت ایجاد می‌نماید.

علاوه بر جنبه‌های روایی، این کتاب حامل تحلیلی مستدل از تصمیم‌سازی‌های تاریخی حضرت علی علیه‌السلام و واکنش‌های اجتماعی آن دوران است. فصل‌های پایانی به بررسی علل انتخابات و توصیه‌های حکمرانی ایشان پرداخته و در نهایت وصیت‌ها و آرای حضرت را در قالب اندرزهایی برای امت اسلام بیان می‌کند. این تحلیل‌ها می‌تواند به‌عنوان منبعی الهام‌بخش در مطالعات دینی، سیاسی و فرهنگی به کار رود و نقاط اشتراک میان آموزه‌های امیرالمؤمنین علیه‌السلام و چالش‌های کنونی جوامع اسلامی را آشکار سازد.

مطالعه کتاب علی از زبان علی به تمامی گروه‌های سنی از نوجوانان تا پژوهشگران و مداحان معارف اسلامی توصیه می‌شود. این اثر نه‌تنها به ارائه تصویری مستند از زندگانی امام علی علیه‌السلام می‌پردازد، بلکه با استخراج درس‌های عملی از سیره ایشان، راهنمایی کاربردی برای مواجهه با مسائل فردی و اجتماعی عصر حاضر ارائه می‌کند. خواندن آن، دریچه‌ای فرا روی هر خواننده می‌گشاید تا با بینشی نوین نسبت به عدالت، جهاد در راه حق و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بیندیشد.

در برشی از کتاب علی از زبان علی می‌خوانیم:

((به خدا سوگند، درطول زندگی مشترک من با فاطمه، تا هنگامی که از دنیا رحلت کرد، وی را هیچ‌گاه ناراحت و عصبانی نکردم و او را به کاری برخلاف میلش وادار نساختم. او نیز در این مدت، مرا ناراحت و عصبانی نکرد و در هیچ کاری برخلاف خواست من گامی برنداشت! روابط ما آن‌چنان صمیمی بود که هرگاه محزون و اندوهگین می‌شدم، فقط تماشای چهرهٔ فاطمه می‌توانست اندوه از قلبم بزداید و با نگاه به رخسار فاطمه بود که غم‌ها را از یاد می‌بردم!))