کتاب ضیافت بلا به قلم استاد سید محمدمهدی میرباقری با نگاهی نو به زیارت عاشورا در تلاش است تا راهی جدید برای سلوک الیالله معرفی کند. از منظر استاد میرباقری مهمترین وسیله سلوک توجه به بلای اولیای خدا و به ویژه اعظم بلاها و ابتلائات، یعنی مصیبت سیدالشهدا (ع) است.
در فرازهایی از دعای کمیل و عرفه این چنین میخوانیم:
یا غایَةَ آمالِ العارِفینَ ؛ اى منتهای آرزوى عارفان
یا حَبیبَ قُلوبِ الصّادِقینَ؛ اى محبوب دل هاى صادقان
یا مُنتَهی اَمَلِ اَلراجِینَ؛ ای منتهای آرزوی امیدواران
پس هدف قرب الهی است. باید به خدا برسیم.
ما ز بالاییم و بالا میرویم ما ز دریائیم و دریا میرویم
اما چگونه؟ عالمان اخلاق و عرفان بنا به آیات و روایات برای طی مسیر از منازل توبه، محاسبه، مراقبه، اعتدال و ذکر سخن گفتهاند. اما استاد میرباقری در کتاب ضیافت بلا از راه دومی سخن میگوید: سلوک با شفاعت اولیای خدا و بلای آنها. اگر راه اول را همچون عبادت ایان عادی سال فرض کنیم، راه دوم به منزله شب قدر و راهش کوتاهتر، پربارتر و پر برکتتر است.
قرب الهی جز با حرکت بر محور ولی خدا امکانپذیر نیست. آنچنان که در آیه 51 سوره آل عمران میخوانیم:
«إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ؛ به راستى که خداوند، پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستید که این راه مستقیم است.»
و حضرت علی (ع) همان راه مستقیم است: عَلِیٌّ هُوَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِیمُ.
کتاب ضیافت بلا با همین دید ریل سلوک الی الله را عوض میکند و دست سالک را به دامان حضرات معصومین به ویژه زیارت عاشورای حسین (ع) میرساند. کتاب در ابتدا از سیر و سلوک متعارف سخن میگوید. در فصل دوم پس از بررسی سندی زیارت عاشورا مقامات سلوکی در آن را واکاوی میکند. کتاب در بستر ظاهری و باطنی سلام به ولی خدا را نشریح میکند. سپس به عوامل تنهایی ولی خدا اشاره میکند و شش عامل مختلف را برمیشمارد. جعل شخصیت د ر مقابل اهل بیت (ع) از جمله اقدامات دستگاه حاکمیت برای به انزوا کشاندن اهل بیت (ع) است. بر همین اساس است که معاویه نقل فضایل امیرالمومنین (ع) را ممنوع میکند و در مقابل به استاندارانش دستور میدهد تا برای برخی افراد فضیلت نقل کنند.
در ادامه کتاب سه عامل حب دنیا، جمع بین دنیا و آخرت و احساس عدم احتیاج به ولی خدا را علت عقب ماندن افراد مختلف از قافله عاشورا میداند و در پایان کتاب توجه به خصوصیات اصحاب سیدالشهدا (ع)، عظمت مصیبت امام حسین، لعن، حضور در جبهه امام زمان (عج)، رسیدن به مرتبه خونخواهی امام حسین (ع) و ... را برای رسیدن به قرب الهی بررسی مینماید. کتاب مومن را به جایی میرساند که معتقد است سجده قرب زیارت عاشورا موقفی از زیارت امام حسین است که سالک، خدا را بر مصائب امام حسین که دیگر با طی مراحل زیارت مصیبت خود او شدهاست، حمد میکند.
پای جسمانی همین چند قدم کوتاه دنیا را به زحمت برمیدارد. رسیدن به قرب الهی سفینه میخواهد. این کتاب مخاطب را به سفینه حسین میرساند. چرا که:
امام صادق(ع) فرمودند: «کلنا سفن النجاة ولکن سفینة جدی الحسین أوسع و فی لجج البحار أسرع؛ همه ما اهل بیت کشتیهای نجاتیم، ولی کشتی جدّم حسین علیه السلام وسیعتر و در عبور از امواج سهمگین دریاها سریعتر است.»
علاقهمندان به سلوک الیالله، عرفان مخاطبان خاص این اثر هستند. دیگران مخاطبان این اثر عامه عاشقان حسینی هستند که میخواهند به شعور حسینی برسند و معارف والای زیارت عاشورا را دریابند.
ادعای لزوم شادی به این دلیل که سیدالشهدا علیهالسلام در ضیافت الهی است، از پایه و اساس باطل است؛ چون هرگز نمیتوان با خنده از بلا بهرهمند شد. اگرچه عاشورا ضیافت است، اما «ضیافت بلا» است؛ شرط ورود به چنین ضیافتی، گریه است؛ حتی گریهای تا سر حد مرگ. مراحل سلوک با بلای معصوم علیهمالسلام از مدخل پیوند عاطفی و روحی و «گریه» آغاز میشود؛ لذا هنگامی که به حزن و گریه دائمی امام سجاد علیهالسلام اعتراض می کنند، حضرت می فرمایند:
«یعقوب علیهالسلام در حالی که فقط یک فرزندش غایب شده بود، سالها گریه کرد؛ من که در یک روز با چشم خود دیدم پدر و بسیاری از اهل بیتم را ذبح کردند، چگونه گریه نکنم؟»
نظرات