کتاب شمع محفل نوشته محمدعلی عباسی اقدم و منتشرشده توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی، پنجمین جلد از مجموعه قله‌ها به آسمان نزدیک‌ترند است که به زندگی و زمانه آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی می‌پردازد. این اثر، با روایتی مستند و قلمی روان، ابعاد مختلف شخصیت این عالم وارسته را در سیزده فصل و ۲۹۶ صفحه به تصویر می‌کشد؛ از سال‌های جوانی‌اش در محضر استادان بزرگی چون آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی و آیت‌الله خمینی، تا سال‌های مبارزه سیاسی و سرانجام، تمرکز بی‌وقفه‌اش بر تعلیم و تربیت پس از پیروزی انقلاب اسلامی.

شمع محفل داستان طلبه‌ای جوان و جست‌وجوگر است که با تلاش خستگی‌ناپذیر و تشویق پدر، راهی حوزه علمیه شد و به دلیل دقت و تعهد علمی‌اش، به یکی از شاگردان ممتاز و مورد اعتماد آیت‌الله خمینی تبدیل گشت. این استاد بزرگ، تقریرات برخی دروس مهم خود را به او سپرد، و حتی در دوران تبعید، ارتباط خود را با این شاگرد وفادار حفظ کرد. این پیوند علمی و عاطفی چنان بود که امام خمینی در غم از دست دادن فرزندش مصطفی، نام مجتبی را به عنوان جانشینی معنوی یاد کرد.

در کنار مراتب علمی، وجه دیگر زندگی آیت‌الله تهرانی، نقش‌آفرینی‌اش در مقاطع حساس پیش از انقلاب است. او با بینشی ژرف و موضع‌گیری‌هایی دقیق، در بزنگاه‌های سیاسی حضور مؤثری داشت، اما پس از انقلاب، از پذیرش مسئولیت‌های رسمی خودداری کرد و مسیر دیگری را برگزید. تمام توان خود را صرف تعلیم و تربیت نیروهایی کرد که آینده انقلاب را بسازند. برگزاری جلسات اخلاق و تفسیر قرآن در مسجد جامع تهران، گوشه‌ای از فعالیت‌های مستمر و پربرکت اوست که نزدیک به چهل سال ادامه یافت.

شمع محفل تصویری واقعی، ساده و صمیمی از عالمی گمنام ولی اثرگذار ارائه می‌دهد؛ مردی که از شهرت گریخت تا با خلوص، چراغ محفل حقیقت‌جویان باشد. مطالعه این کتاب، نه‌تنها آشنایی با سیره یک فقیه برجسته است، بلکه دعوتی است به تأمل در مسیر خودسازی، تعهد اجتماعی و تربیت نسلی مؤمن و عالم.

کتاب شمع محفل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب شمع محفل را به علاقه‌مندان سیره علما، طلاب جوان، و کسانی که به دنبال الگوی خودسازی اخلاقی و علمی هستند پیشنهاد می‌کنیم. برای پژوهشگران تاریخ انقلاب و نقش‌آفرینی‌های پنهان نیز منبعی ارزشمند است. این کتاب نگاهی صمیمی و دقیق به یک زندگی سراسر خدمت و تربیت دارد.

در برشی از کتاب شمع محفل می‌خوانیم:

شرکت در جلسات درس حاج آقا روح الله خمینی، زمینه را برای آشنایی بیشتر آقا مجتبی با آقا مصطفی خمینی فراهم کرد. این آشنایی رفته رفته به دوستی و رفاقت دیرینه انجامید.
با حاج آقا مصطفی خمینی ارتباط نزدیکی داشتند.
آقا مجتبی با ایشان هم مباحثه بودند. [آقا مصطفی خمینی هر روز بعد از تدریس منظومه با حاج آقا مجتبی مباحثه داشتند و علاوه بر مباحث علمی درباره مسائل مختلف سیاسی اجتماعی و اخلاقی حوزه هم با هم گفتگو می کردند.
این دو بزرگوار همیشه با هم بودند.
آقا مجتبی و آقا مصطفی پیش از آنکه هر دو در جلسات درس حاج آقا روح الله شرکت کنند، با هم آشنا بودند و اشتراکات زیادی داشتند.
هر دو علاقه زیادی به ادبیات عرب داشتند. آقا مجتبی به واسطه شاگردی نزد ادیب نیشابوری علاقه عجیبی به ادبیات عرب و شعر داشت و آقا مصطفی در ادبیات عرب بسیار ماهر و استاد بود و خوب هم از آن بهره می گرفت.