نویسنده در این کتاب با تکیه بر رویکرد عبور از علم حصولی به نفس و با نظر بر علم حضوری و تجربه «خویشتن خویش»، به بحث درباره خودشناسی و شناخت نفس ناطقه (نفس‌شناسی) و راه‌های رسیدن به معرفت نفس می‌پردازد. در این مسیر جایگاه معرفت نفس در ارتباط با واقعیت، چگونی تفکیک خود از ناخود، تجرّد نفس از نظر قرآن، موانع ارتباط با خود، چگونگی رؤیا و عوامل مؤثر در آن، نقش عقاید در رؤیا، چگونگی ارتباط نقش ناطقه با عقل و قلب و خیال، راز مرگ و انواع آن، تفاوت حضور و ظهور مجردات در عالم، چگونگی غلبه شیطان بر انسان، نتایج شناخت وسعت نفس و ... در کتاب مورد مطالعه قرار می‌گیرد.