اولین حسابگر اعمال در روز قیامت خود انسان است. در حقیقت قبل از آنکه به حساب انسان رسیدگی کنند خود انسان صحیفه اعمال خود را بررسی می‌کند سؤال می‌شود چرا باید در مرحله نخست خود انسان به اعمالش رسیدگی کند. نه خدا نه فرشتگان و نه کس دیگری؟ جواب این است که این روش منطقی‌ترین و مطمئن‌ترین حسابگری است. فرض کنید انسان بخواهد نسبت به حسابی که با دیگری دارد حسابرسی و تسویه کند هر چند طرف مطمئن باشد و یا کس دیگری که مورد وثوق است بخواهد به بررسی حساب بپردازد باز هم برای او جای شبهه باقی می‌ماند که نکند اشتباه کرده باشند. بنابراین بهترین منطقی‌ترین مطمئن‌ترین و عادلانه‌ترین راه که جای هیچ شبهه‌ای باقی نماند این است که انسان در اموری که مربوط به خودش است خودش حساب و کتاب کند. از جهت حسابرسی به اعمال در قیامت انسان‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ یک دسته بی‌حساب به جهنم می‌روند و اصلاً حسابی ندارند، یک دسته بی‌حساب به بهشت می‌روند که بعداً توضیح خواهم داد. دسته سوم کسانی هستند که از نظر بعد عقلانی در دنیا چه از نظر توحید، چه از نظر نبوت و چه از نظر امامت کارکردی صحیح داشتند. حساب مربوط به این دسته است. بنابراین برای که در اعتقاد به توحید، نبوت و امامت نقص دارند حسابی هم در کار نیست.

در ادامه برشی از کتاب حساب و کیفیت آن در قیامت را می‌خوانید:

عمل چیزی جدای از انسان نیست و یک رابطه تنگاتنگ با او دارد؛ لذا تطهیر شخص از آلودگی‌هایش به آسانی ممکن نیست. مثالی بزنم؛ در قدیم عکس برگردان‌ها را روی کاغذ می‌انداختند؛ به طوری که عکس روی آن حک می‌شد؛ گویی که جزء کاغذ شده است؛ گویی عکس همان کاغذ است و کاغذ همان عکس است. حالا چگونه می‌توان این عکس را از کاغذ جدا کرد بدون اینکه به کاغذ آسیب برسد؟ اعمال نیک و زشت حسنه و سینه این طور است، سازنده شخصیت انسان است و یک رابطه تنگاتنگ با او دارد. اگر این رابطه تا روز قیامت قطع نشود، برای جداسازی چاره‌ای جز جهنم نیست.