رذایل اخلاقی گاهی بیش از یک منشاء دارند. استهزا و مسخره کردن از آن دسته رذایل اخلاقی هستند که گاهی در ارتباط با نیروی غضب و گاهی در ارتباط با نیروی شهوت میباشند. کتاب «استهزاء،شوخی و خنده» حاصل مباحث مطرح شده توسط حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی پیرامون این رذیله اخلاقی است. معظم له در تعریف استهزاء میفرمایند: استهزاء و سخره به این معناست که انسان گفتار،کردار، خلق یا صفت غیر را حکایت یا تقلید کند، یا نقصی از نقایص خلقتی او را حکایت کند و تقلید او را در بیاورد. یکی دیگر از اموری که در ارتباط با دو نیروی غضب و شهوت است و در ادامه مباحث این کتاب مورد واکاوی قرار میگیرد مزاح است. شوخ طبعی از ویژگیهای رفتاری پیغمبراکرم بوده است؛ اما باید دانست که مزاح شرایطی دارد؛ نبودن این شرایط باعث میشود که مزاح نهی شود. بحث پایانی این کتاب ارزشمند پیرامون خندیدن است. در باب خندیدن هم روایاتی وجود دارد که هم آن را ستایش کردهاند و هم روایاتی در نکوهش آن آمده است. اسلام به طور کلی خندیدن را نهی نکرده بلکه برای آن شرایطی را در نظر گرفته است. تذکراتی در پایان این کتاب شریف وجود دارد که هم از اهمیت بالایی برخوردار است و هم نکات بسیار ظریفی در باب خنده و گریه را مطرح میسازد. مطالعه این مباحث درک صحیحی از جایگاه شادی و خنده در زندگی فرد مسلمان به خواننده ارائه میکند و پاسخهای فراوانی به شبهات پیرامون حزنآلود و خموده بودن دین اسلام میدهد. امید است مطالعه این کتاب مسیر روشنی را به روی علاقه مندان معارف دینی باز کند.
در ادامه برشی از این کتاب را میخوانید:
بر اثر گریه زیاد، روح نسبت به مسائل معنوی یک حالت وازدگی پیدا میکند؛ برای کسی که میخواهد جبران کند وازدگی میآورد و روح فرار میکند. گاهی هم واکنشهای زشت روی روح دارد. یک بعدی نباید نگریست. بزرگان و معصومین که راهبران این راه هستند، این طور دستور میدهند. درست است که سراپا نقصیم، ولی اگر بنا باشد که مدام گریه کنیم جبران کننده نیست؛ بلکه زیان آور است. واکنش زشت دارد و بدتر، چه بسا ممکن است انسان را وازده کند.
نظرات