علی صفائی حائری نویسنده و متفکر اسلامی که سال‌ها در ساحت فقه و فلسفه مطالعه و تحقیق نموده است در مجموعه‌ای از آثار خود به نقد و بررسی آراء و نظرات دیگر اندیشمندان غرب و جهان اسلام می‌پردازد و تلاش کرده با تکیه بر تعالیم فلسفه اسلامی و زبان قرآن به تحلیل کلام آنان بپردازد.

دکتر عبدالحسین سروش از جمله اندیشمندانی است که نظرات بحث برانگیز و متفاوتی در طول این سال‌ها مطرح کرده است. نظراتی همچون پلورالیسم دینی، جدایی جهان بینی و ایدئولوژی و همچنین مساله قبض و بسط از جمله این سخنان هستند که با قرائت رسمی دین پژوهان و متفکران اسلامی نمی‌خواند. کتاب «از وحدت تا جدایی» مجموعه مقالات نقادانه‌ای است که استاد صفایی حائری در تحلیل نظریات سروش نگاشته و در مجله کیان منتشر نموده است.

در ادامه برشی از از این کتاب را می‌خوانید:

در مورد قبض و بسط نکته‌ی مهم این است که قبض و بسط معرفت دینی با سؤال در مورد دو عالم و دانشمندی که با حوزه‌ی علوم انسانی ارتباط کامل و برابر دارند ،روبروست که آیا این دو یک سهم از هدایت و معرفت دارند؟ در فرض تساوی ارتباط و عدم ارتباط چه بسا نتیجه متفاوت باشد و همین تفاوت‌ها ما را به عامل دیگری رهنمون می‌سازد که آن عامل در شکر و کفر و رشد و سعه‌ی وجودی انسان خلاصه می‌شود. با این تحلیل که اگر وجود را مساوی با آگاهی و سایر خصوصیات و ویژگی‌های وجود بدانیم انسان به اندازه‌ی وسعت وجودی به آگاهی می‌رسد.