کتاب پسر آشیخ محمود جلد اول روایت زندگی پرفرازونشیب دکتر حسین علایی است؛ یکی از فرماندهان ارشد دوران دفاع مقدس و از مدیران برجسته کشور پس از جنگ که حالا با صداقت و دقت، خاطرات خود را در قالب تاریخ شفاهی بازگو کرده است. این اثر که توسط انتشارات ایران منتشر شده، با نگاهی تحلیلی و زبانی ساده، خواننده را به دل تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیم‌قرن اخیر ایران می‌برد؛ از کودکی در خانواده‌ای مذهبی، تحصیلات دانشگاهی و فعالیت‌های دانشجویی، تا نقش‌آفرینی در انقلاب اسلامی، فرماندهی در عملیات‌های حساس جنگ و مسئولیت‌های کلان مدیریتی.

علایی در این کتاب صرفاً به روایت زندگی شخصی خود نمی‌پردازد، بلکه از دریچه تجربیاتش، تصویری ملموس از فرآیندهای تصمیم‌گیری در برهه‌های حساس تاریخ معاصر ایران ترسیم می‌کند. نگاه او به رویدادها، ترکیبی از تحلیل تاریخی و روایت صمیمی است که کتاب را هم برای مخاطبان عمومی جذاب می‌کند و هم برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید. صراحت راوی در بیان دیدگاه‌ها و نقدهایش درباره مدیریت کشور در دوران جنگ و پس از آن، از نقاط قوت کتاب است که آن را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌سازد.

عنوان کتاب، پسر آشیخ محمود، اشاره‌ای است به ریشه‌های خانوادگی و دینی نویسنده و نقش پررنگ این پیش‌زمینه در شکل‌گیری شخصیت و مسیر فکری او. روایت‌های کتاب از فضای معنوی خانواده تا مواجهه با چالش‌های فکری، فرهنگی و مدیریتی، لایه‌های مختلفی از تاریخ و هویت ایرانی را به تصویر می‌کشد. به همین دلیل، این اثر را می‌توان نه‌تنها یک زندگینامه شخصی، بلکه سندی از تحولات ایران در گذار از سنت به مدرنیته دانست.

کتاب پسر آشیخ محمود را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به علاقه‌مندان تاریخ شفاهی ایران، پژوهشگران حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، و نسل جوانی که به‌دنبال درکی عمیق‌تر از تحولات سیاسی و اجتماعی معاصر هستند، پیشنهاد می‌کنیم؛ روایتی صادقانه و تحلیلی از زندگی یک فرمانده و مدیر در متن وقایع تاریخی، که اثری خواندنی و الهام‌بخش پدید آورده است.

در برشی از کتاب پسر آشیخ محمود می‌خوانیم:

فرمانده کل سپاه به من که رئیس ستاد قرارگاه کربلا بودم گفت که قرارگاهی را در نزدیکی منطقه عملیاتی بیت المقدس و در وسط منطقه جغرافیایی قرارگاه های فرعی عمل کننده دایر کنیم قرارگاه کربلا به عنوان قرارگاه مرکزی باید طرح ریزی عملیات را متناسب با اطلاعاتی که از استعداد و چگونگی گسترش یگانهای دشمن به دست می آورد، انجام می داد. در قرارگاه برای طراحی عملیات این طور برنامه ریزی شد که فرماندهان قرارگاه کربلای سپاه با مسئولان عملیاتی بنشینند و برای عملیات بیت المقدس طرحی را آماده کنند.