کتاب نهر عظیم به قلم استاد سید محمدمهدی میرباقری مخاطب را متذکر نهر عظیم روایات اهل بیت (ع) می‌سازد تا آداب و مراحل درایت در روایات این عزیزان را بیاموزد.

این اثر که مجموعی از سخنان استاد میرباقری است در گفتار اول خود ابتدا وسعت علوم اهل بیت (ع) و ضرورت بهره‌مندی از این نهر عظیم را گوشزد می‌کند تا مخاطب متوجه گردد که خدای متعال هر علمی را که اعطای آن به مخلوق ممکن بوده، به اهل بیت (ع) عطا کرده است و سپس جایگاه عقل، حس و شهود بشری در نسبت با علوم اهل بیت (ع) بیان می‌شوند.

گفتار دوم کتاب نهر عظیم به دو ماموریت مهم عالمان دینی در قبال علم امام اشاره می‌کند. تعلم از ائمه و مقابله با مدرنیته به عنوان بزرگترین حجاب دستگاه اهل بیت (ع) در دوره معاصر دو ماموریت مهمی است که در این گفتار به آن پرداخته می‌شود.

گفتار سوم کتاب درباره درایت در کلام اهل بیت است و از معنا، ضرورت، آثار، آداب، مراحل و موانع درایت و همچنین اهداف پیشرو سخن رانده است. بر اساس این گفتار، وصول به مقام عبد ممتحن و بندگی، ادب باطنی بهره‌مندی از انوار علوم اهل بیت (ع) است و حقیقت این بندگی نیز با ورود به دار ولایت و اخلاص در مقام ولایت محقق می‌شود. آداب ظاهری درایت نیز در سه گام معرفی شده‌اند. گام اول انس با روایات اهل بیت و کثرت تلاوت است. گام دوم، مطالعه موسوعه بحار است و گام سوم مرحله تحقیق و پژوهش است. در نهایت سلوک فردی و احیای امر امام در جامعه به عنوان اهداف درایت در کلام امام خاطر نشان شده‌اند.

چرا باید کتاب نهر عظیم را مطالعه کنیم؟

امام باقر فرمودند: «یَمُصُونَ الثَمَادَ وَ یَدْعُونَ النَّهَرَ الْعَظِیمَ»؛ مردم، با اشتها از آب راکد برکه می‌مکند و نهر عظیم را رها می‌کنند!
 سؤال شد نهر عظیم چیست؟ فرمودند: وجود مقدس رسول الله (ص) که همه علوم و معارف الهی یکجا به ایشان عطا شده است، نهر عظیم هستند.
سپس فرمودند هر علمی که خدای متعال به نبی اکرم عنایت فرمود ایشان به امیرالمؤمنین عطا کردند. بنابراین، امیرالمؤمنین و یک یک ائمه نهر عظیم‌اند و دیگران ثمادند. این روایت هشداری به همه ماست که مصداق «یَمُصُّونَ الثَمَادَ وَیَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِیمَ» نشویم.  

کتاب نهر عظیم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

طلاب، روحانیون و علاقه‌مندان به حدیث و روایات معصومین مخاطبان این اثر هستند.

برشی از کتاب نهر عظیم:

انسان‌ها تشنه معرفت هستند و اگر این گونه نبود و خدای متعال این طلب و عطش را در وجود انسان قرار نمی‌داد، اساساً بعثت و دعوت انبیاء لغو و عبث بود، چرا که معنا نداشت انبیاء برای دعوت کسانی که طالب علم و مقامات معنوی نیستند، مبعوث شوند. توحید و معارفی که ما طالب و تشنه آن هستیم، در کلمات اهل بیت است؛ لذا فرمودند مقامات شیعیان ما به اندازه روایت و معرفت آنهاست. معرفت هم همان طور که بیان شد چیزی جز درایت در روایت نیست. اگر کسی صرفاً ناقل روایت باشد و به درایت روایت نرسد، عارف نیست.