کتاب «حماسه امام سجاد علیه‌السلام» تحلیل مبارزات سیاسی فرهنگی امام سجاد(علیه‌السلام) است که از بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای استخراج گشته است.

در  بررسی تاریخ امامت بزرگترین اشتباه، اینست که ائمه هدی را به صورت جدا جدا مورد تحلیل قرار دهیم. با این عمل، دچار اشتباه می‌شویم، زیرا در ظاهر عمل و رفتار ائمه در سیر تاریخ متفاوت بوده اما در باطن باید به صورت یک کل منسجم و ی انسان 250 ساله به ماجرا نگاه کرد که در سال60 هجرری یک رفتار انجام داده و سال230 به راه دیگر.

یکی از مهم ترین برهه‌های تاریخ امامت، دوران پس از عاشوراست. امام حسین(علیه‌السلام) با قیامش، نهضتی آغاز می‌کند که بعد از آن نیاز است که ثمره این خون پاک به بار نشیند. این وظیفه خطیر به سیدالساجدین محول می‌شود و این امام همام جریان شیعی را به نحوی مدیریت می‌کنند که کمی بعدتر بنی امیه را سرنگون می‌کند. ثمره تلاش‌های زین‌العابدین(علیه‌السلام) آنجایی ظاهر می‌شود که، جامعه‌ای که امام خود را به مذبح می‌برد، چند دهه بعد پای درس امام باقر و امام صادق (علیهماسلام) هزاران شاگرد تلمذ می‌کنند.

کتاب حماسه امام سجاد(علیه‌السلام)  در سه بخش از نگاه مقام معظم رهبری، روایتی متفاوت و تاثیر گذار از حضور تنها مرد کاروان کربلا نشان می دهد روایتی از مبارزات پیچیده سیاسی و فرهنگی که از آغازین لحظات عصر عاشورا شروع و تا غروب خورشید وجود امام چهارم ادامه دارد، و شما می توانید جلوه ای متفاوت از جنگ نرم را درمیان سخنرانی های مهم رهبرمان در رابطه با سیره حضرت سجاد شاهد باشید.

در این کتاب با هدف  بیان نظریه ی انسان ۲۵۰ ساله سخنرانی معظم له در کنگره ی جهانی امام رضا (علیه السلام) که در سال ۱۳۶۵ ایراد شده است و مطالعه ی آن، در فهم گفتارهای بعدی مفید است به جای مقدمه در ابتدای کتاب قرار گرفته است.

در برشی از کتاب حماسه امام سجاد(علیه‌السلام) می‌خوانیم :

اما واقعیت این است که امام سجاد بعد از آن دوران چند ماهه ی اول، بقیه ی این ۳۵ سال را هم یک جوری زندگی کرده است و یک نوعی حرکت کرده که اگر یک انسان پرشور حماسی شجاع، این زندگی را ببیند و خوب در این زندگی غور و مطالعه بکند چهره ی امام سجاد را چهره ی یک قهرمان کامل می یابد و میبیند امام سجاد در این ۳۵ سال یک نحوه ای عمل کردند که باید گفت برای یک انسان معمولی بلکه برای یک انسان برجسته و فوق معمولی هم این جور زندگی کردن جزو محالات است. و این امام عظیم الشان بزرگوار این عملی را که برای آدمهای عادی شاید محال به نظر برسد، در طول ۳۵ سال و توأم با موفقیت به پایان رساندند. این مطلبی است که ما بایستی هر مقداری که بتوانیم روشن کنیم.