کتاب «روایتی کوتاه از بیانیّۀ گام دوم انقلاب اسلامی» نسخه‌ای‌ست خلاصه از رهنامه‌ای که در تاریخ 22 بهمن 1397 از سوی مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی سیّد علی خامنه‌ای (مدّ ظله العالی) به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی ایران منتشر شد و در آن ملّت ایران به استمرار راه امام خمینی (ره) و دست‌یابی به اهداف والای انقلاب، دعوت شدند. این کتاب با رویکردی کلّی به این مانیفست می‌پردازد و معنا و مفهوم «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی» را به صورت چکیده و خلاصه، تشریح می‌کند. این روایت کوتاه، «رقیقه‌ا‌ی‌ست از حقیقت انقلاب» که نویسندۀ این اثر «با بازخوانی چهارچوب‌ها» و روشن‌سازی مسیر لازم برای رسیدن به اهداف، هفت فصل این پیمان‌نامه را به شکلی خلاصه درآورده است. این چکیده شامل آرمان‌های نظام، قدردانی از همّت و ایثار ملّت ایران، یادآوری افق‌های پیش‌رو و تشویق مردم توسط رهبر برای تسلیم نشدن و ادامه دادن این مسیر است.

هفت فصل اصلی بیانیۀ گام دوم که از اندیشۀ رهبر انقلاب برگرفته شده، در این کتاب به قلم «علی ذوعلم» به رشتۀ تحریر درآمده و در هفت بخش خلاصه شده که عناوین آن عبارت است از: «بستر صدور بیانیه، ماهیت بیانیه، ساختار بیانیه گام دوم، نواندیشی و نوآوری‌های گام دوم، زمینه‌ها و علل ضعف و عقب‌ماندگی در چهار دهۀ گذشته و وظایف جوانان در قبال بیانیۀ گام دوم». نویسنده، این اثر خود را به عناون یکی از قسمت‌های مجموعه‌ای سه‌جلدی منتشر کرده که دو جلد دیگر آن «برخی مفاهیم اساسی در بیانیّۀ گام دوم انقلاب اسلامی» و «گفتارهایی در باب بیانیّۀ گام دوم انقلاب اسلامی» نام دارد؛ هر یک از دو جلد دیگر نیز چنان‌که از عنوان آن برمی‌آید، از زاویه و دریچه‌ای متفاوت به شرح این مهم پرداخته است.

در ادامه برشی از این کتاب را می‌خوانیم:

«اولین نواندیشی که در بیانیه به چشم می‌خورد، تحلیل و تبیین تازه‌ای از خود انقلاب اسلامی است که به‌ویژه برای مخاطب امروز بسیار مورد نیاز می‌باشد؛ این که انقلاب دارای انعطاف است ولی از اصول خود عدول نمی‌کند. پس از نظام‌سازی به رکود و خموشی دچار نمی‌شود، نسبت به نقدها و ارزیابی‌های دیگران حساسیت نشان می‌دهد و این نقدها را در مسیر خود مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد. این گزاره‌ها زوایۀ تازه‌ای برای مخاطب -نسبت به انقلاب- می‌گشاید و در عین حال برای انقلابیون، خط مشی چگونگی مواجهه با خطاها، نقدها و دیدگاه‌های متفاوت را ترسیم می‌کند و بالاخره؛ این که انقلاب اسلامی یک انقلاب دائمی روبه‌جلو و تکامل‌یابنده است، از ویژگی‌های مهمی است که در تحلیل‌ها و بیانات پیشین رهبر انقلاب نیز بدان‌ها اشاره شده و در بیانیه هم مورد تأکید قرار می‌گیرد.
توصیفی که دربارۀ انقلاب اسلامی در این بیانیه ارائه شده، هم برای منتقدان نسبت به انقلاب، و هم برای مدافعان آن، خط روشنی را ترسیم می‌کند که زمینۀ هرگونه بدفهمی، کج‌اندیشی، تحریف و انحراف را از بین می‌برد؛ این که انقلاب اسلامی قدرتمند است اما در مقابله با منتقدان و مخالفان و حتی دشمنان خود، دچار افراط و چپ‌روی‌هایی که دامن بسیاری از قیام‌ها و جنبش‌ها بدان آلوده شده است، نگردیده و هرگز بی‌رحمی و خشونت نسبت به مخالفان خود در پیش نگرفته؛ برخوردار از جوانمردی، مروّت، صداقت و صراحت بوده است و حتی در برابر دشمنان منطقه‌ای و جهانی نیز، اقتدار خود را با منطق و عقلانیّت و پایبندی به تعهدات خود درآمیخته است.»