کتاب فرهنگ سوگ شیعی نوشته‌ی محسن حسام مظاهری، از انتشارات آرما، یکی از آثار منحصربه‌فرد و عمیق در حوزه‌ی مطالعات مذهبی و جامعه‌شناختی است. این کتاب به شیوه‌ای نوآورانه و دقیق به بررسی مناسک، آیین‌ها و باورهای مرتبط با سوگواری در مذهب شیعه می‌پردازد. تمرکز اصلی اثر، تحلیل جامعه‌شناختی و فرهنگی این آیین‌ها در قالب یک بستر تاریخی و اجتماعی است.
فرهنگ سوگ شیعی به چرایی و چگونگی شکل‌گیری و تحول آیین‌های سوگواری در مذهب تشیع می‌پردازد و نقش این آیین‌ها را در هویت‌بخشی اجتماعی، سیاسی و مذهبی شیعیان بررسی می‌کند. نویسنده تلاش کرده با پژوهشی عمیق و بهره‌گیری از منابع علمی گوناگون، به جای نگاهی صرفاً سنتی یا مذهبی، یک دیدگاه چندلایه و جامع ارائه دهد.
این کتاب در قالب پژوهشی گام‌به‌گام تنظیم شده که ابتدا ریشه‌ها و مفاهیم کلیدی سوگواری شیعی را شرح می‌دهد و سپس به تحلیل و تبیین ابعاد و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی این مراسم می‌پردازد. مظاهری، ضمن پرداختن به مناسبت‌های عاشورا، اربعین و دیگر آیین‌های حزن‌آلود شیعی، رابطه این آیین‌ها را با مسائل سیاسی، تاریخی، قومیتی و حتی هویت فرهنگی بررسی می‌کند.

فرهنگ سوگ شیعی نه‌تنها یک کتاب پژوهشی و دانشگاهی جذاب است، بلکه اثری است که می‌تواند پنجره‌ای تازه به فهم ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی دغدغه‌های مذهبی در جهان تشیع باز کند. این کتاب، نوعی تحلیل انتقادی همراه با احترام به میراث‌های مذهبی است که درک بهتری از پیچیدگی‌های فرهنگ سوگ را به خواننده هدیه می‌دهد.

کتاب فرهنگ سوگ شیعی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

به پژوهشگران حوزه مطالعات دینی و مذهبی و علاقه‌مندان مطالعه تاریخ شیعی.

در برشی از کتاب فرهنگ سوگ شیعی می‌خوانیم:

چمری

گونه ای موسیقی سوگ در غرب ایران

«چمری» یا «چمر» یا «چمری ،یونه گونه ای از موسیقی سوگواری است که در فرهنگ کردی رایج است. این گونه ی موسیقایی شامل نغمه های حزن انگیزی است که در مراسم سوگواری در برخی مناطق با سازهای «سرنا» و «دهل»، و در برخی مناطق دیگر با «دوزله» و «دهل» اجرا می شود. باید توجه داشت که چمری با دیگر گونه های موسیقایی سوگواری در کردستان، کرمانشاه، ایلام و لرستان متفاوت است و آن را نباید با «موگه»، «موزه»، «هوره»، «مور» و «گرونی» یکسان گرفت.

به باور پژوهشگران چمری از نغمه های کهن ایران باستان به شمار می رود؛ نغمه هایی که پیش از این در مراسم سوگواری سیاوش و با عنوان «کین سیاوش در فرهنگ ایرانی رایج بوده است. تاثیر چمری را پس از ورود اسلام به ایران و به ویژه پس از رواج تشیع میتوان در عزاداری های ماه محرم مردم کرمانشاه، ایلام و لرستان مشاهده کرد.