کتاب فرهنگ اصطلاحات طلاب اثری پژوهشی و راهنماگونه از مهدی مسائلی است که با هدف ارائه تعریفی دقیق و روشن از اصطلاحات رایج در حوزه‌های علمیه و فضای طلبگی تألیف شده است. این کتاب توسط نشر آرما منتشر شده و منبعی ارزشمند برای فهم بهتر اصطلاحات علمی، دینی و عرفی مرتبط با فضای حوزوی به شمار می‌رود.

به طور سنتی، بسیاری از اصناف و گروه های اجتماعی خاص برای ایجاد هویت گروهی و انسجام درونی اعضای خود سیاست تمایزگذاری را در پیش می گیرند. تمایزی که به صورت آیینی و نمادین آنها را در پوشش زبان و گفتار و ساحات دیگر از دیگران متفاوت ساخته و به آنها تشخص بخشد؛ تا با این سیاست مسیر فعالیت صنف هموارتر و تأمین منافع مشترک اعضای آن فراهم تر شود. یکی از اصناف دارای سازوکارهای تمایز بخش و هویت گروهی مشخص، روحانیت است. مرئی ترین و مشهورترین نماد تمایز بخش پوشش و لباس خاصی است که روحانیان بر تن میکنند یکی دیگر از عناصر تمایز ساز روحانیان استفاده از زبان و ادبیات مخصوصی متشکل از تعابیر واژگان و اصطلاحات خاص نوعاً به زبان عربی است که در محافل حوزوی و محاورات، سخنوری ها و مکتوبات روحانیان رواج دارد. هدف کتاب حاضر، معرفی و شناساندن این ادبیات و واژگان و اصطلاحات آن به مخاطبان غیر حوزوی است که برای شناخت صنف روحانیت اهمیت زیادی دارد و به ویژه در مطالعات اجتماعی حوزه و روحانیت ابزاری ضروری و فایده‌مند است.

کتاب فرهنگ اصطلاحات طلاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

 به طلاب و دانشجویان علوم اسلامی که به دنبال منبعی آسان و قابل‌فهم برای درک و یادگیری اصطلاحات تخصصی حوزوی هستند پیشنهاد می‌کنیم.

در برشی از کتاب فرهنگ اصطلاحات طلاب می‌خوانیم:

آخوند:

این واژه در میان مردم برای نامیدن عالمان دینی به کار میرود. البته امروزه این واژه به طور رسمی کاربرد کمتری دارد و در ادبیات متداول ،ایران واژه «روحانی» جایگزین آن شده است. شاید علت آن را بتوان در سیاست حاکم دوران پهلوی برای استعمال استهزا آمیز این واژه جست و جو کرد درباره اشتقاق و ریشه این کلمه نظرهای مختلفی بیان شده است. که هیچ یک اطمینان آور نیست و رای استعمال عامه مردم این واژه در اصطلاح طلاب همواره لقبی احترام آمیز برای دانشمندان معروف فنون و علوم مختلف حوزوی بوده است؛ بدین صورت که در علوم مختلف حوزوی هرگاه این لقب به صورت مطلق و تنها استعمال شود یکی از سرآمدان آن علم مقصود است. برای مثال در اصول فقه، هنگامی که لقب آخوند به صورت مطلق و بدون هیچ پیشوند و پسوندی بیان شود، مقصود، ملا محمد کاظم خراسانی (۱۲۵۵ تا ۱۳۲۹ق) مشهور به آخوند خراسانی از سرآمدان این علم است. در فلسفه نیز واژه آخوند معادل نام شخصیت مشهور فلسفه اسلامی و مؤسس حکمت متعالیه، یعنی ملاصدر است. علاوه براین در شهرها و زمانهای مختلف نیز نام بسیاری از علما با این لقب مزین شده است. بزرگانی همچون آخوند گزی آخوند کاشی آخوند همدانی، آخوند فشارکی و... نیز با این لقب شناخته می‌شدند.