کتاب تاریخ مشروطه ایران اثر احمد کسروی، یکی از مهمترین و معتبرترین منابع تاریخی درباره انقلاب مشروطه ایران است. این کتاب با نگاهی دقیق و مستند، به بررسی رویدادهای منجر به انقلاب مشروطه، وقایع دوران مشروطه و پیامدهای آن میپردازد. احمد کسروی، بهعنوان یک مورخ برجسته و نویسندهای دقیق، اثری جامع و روشنگر درباره این دوره سرنوشتساز از تاریخ ایران ارائه کرده است.
این کتاب که برای نخستین بار در سال ۱۳۱۹ خورشیدی منتشر شد، به وقایع سالهای ۱۲۸۴ تا ۱۲۸۸ هجری شمسی میپردازد و تصویری روشن از روند شکلگیری انقلاب مشروطه، مقاومت مردم، و تأثیرات این جنبش بر تحولات اجتماعی و سیاسی ایران ارائه میدهد. احمد کسروی که در زمان وقوع انقلاب مشروطه تنها ۱۶ سال داشت، خود شاهد بسیاری از این رویدادها، بهویژه در تبریز، دومین کانون مهم انقلاب مشروطه، بوده است. او با استفاده از تجربیات شخصی و منابع متعدد، روایتی جذاب، مستند و جزئینگر از این دوره ارائه کرده است.
تاریخ مشروطه ایران نه تنها به تحلیل علل و عوامل وقوع انقلاب مشروطه میپردازد، بلکه شخصیتهای مؤثر این جنبش، از جمله رهبران و فعالان آن، و همچنین نقش مردم عادی در این جنبش را بررسی میکند. کسروی با نگاهی انتقادی و واقعگرایانه، تلاش کرده است تصویری شفاف و بیطرفانه از این دوره حساس تاریخ ایران ارائه دهد. این کتاب همچنین با عکسهای تاریخی ارزشمندی همراه است که بسیاری از آنها برای نخستین بار در این اثر منتشر شدهاند.
نویسنده، روایت داستانگونه خود را ۳۰ سال پس از انقلاب مشروطه و در زمانی که با بسیاری از فعالان و اثرگذاران این جریان در ارتباط بود، به نگارش درآورده است. این اثر از آغاز نهضت مشروطه در سال ۱۲۸۵ تا مقاومت تبریز و حرکت مجاهدین به سمت تهران در خرداد ۱۲۸۸، که در نهایت به پذیرش قانون اساسی توسط محمدعلی شاه انجامید، را پوشش میدهد.
این کتاب نه تنها یک سند تاریخی مهم است، بلکه اثری ادبی و تحلیلی است که به درک عمیقتر از روندهای اجتماعی و سیاسی ایران در دوران مشروطه کمک میکند.
کتاب تاریخ مشروطه ایران توسط نشر امیرکبیر، یکی از معتبرترین ناشران ایران، منتشر شده است. نشر امیرکبیر که همواره به انتشار آثار ارزشمند تاریخی و ادبی پرداخته، این اثر را نیز با کیفیتی شایسته در اختیار علاقهمندان قرار داده است.
تاریخ مشروطه ایران برای پژوهشگران، دانشجویان تاریخ و علاقهمندان به تاریخ معاصر ایران منبعی ارزشمند و خواندنی است.
چنان که گفته ایم آمدن میرزا علی اصغر خان اتابک به ایران یک دور نوی در تاریخ مشروطه پدید آورد این مرد با روی خوشی که مینمود در دلش جز بدخواهی و دشمنی نمی بود و با آن نویدها که میداد و سوگندها که میخورد جز برانداختن مشروطه را نمی خواست. محمد علی میرزا و آموزگارانش زیرکی و کار آزمودگی این را به دیده گرفته برای برچیدن دستگاه شورش و جنبش به ایرانش خوانده بودند.
چنان که گفته ایم پیش از آمدن او محمد علی میرزا خود به نبردی برخاسته و شکست خورده و این زمان نقشه اش آن شده بود که با مجلس دورویه راه رود و هرگونه همراهی از آن دریغ دارد و در همه جا حکمرانان و نیرومندان را به آشوب و ستمگری و آزار مردم برانگیزد و میان علما دوتیرگی انداخته کسانی را از آنان به دشمنی مجلس وادارد.
اتابک این نقشه را بزرگتر گردانیده با یک چابکی و پافشاری بسیار به کار پرداخت یکی از نیرنگهای او این بود که کسانی را از سران مجلس به کناره جویی از آن برانگیزد و نیز یک دسته از نمایندگان را به هواداری خود وادارد که بدینسان مجلس را از شکوه و نیرو اندازد و خواهیم دید که با چه استادی این نیرنگ را به کار بست.
نظرات