کتاب فرزندان امروز، والدین بهروز به قلم سعید مدرسی و حسین غفاری به سراغ یک سوال رفته است:
«چگونه فرزندانمان را در دنیای رسانهها راهنمایی کنیم؟»
این سوال نیمخطی پاسخی به درازای یک طومار دارد. طوماری که میخواهد مرهمی بر زخمهای کودکان و نوجوانانِ مجروح از فضای مجازی شود.
فضای مجازی که دیگر حقیقی شدهاست تا آنجایی در زندگیهای ما نفوذ کردهاست که اهداف، سلایق، تغذیه و حتی رنگ و مدل لباس ما را تعیین میکند. کودکان و نوجوانان ما تا آنجایی در قاب چهارگوش، تلفن همراه خود نفوذ کردهاند که از هزار و یک گوشه زندگی خود غافل شدهاند. این در حالی است که والدین امروز در تجربه زیسته خود چندان به وابسته به رسانهها نبودهاند. رسانههای گذشته والدین به چند شبکه تلویزیونی و چند نوار کاست و سینما محدود بود، اما دنیای امروز طعمی دیگر از رسانه را با ترکیبی از آثار داستانی و نمایشی، فضای مجازی و رسانههای اجتماعی، موسیقی، بازیهای رایانهای و اخبار و تبلیغات رو کردهاست. لذا این گسل بین والد و فرزند امر تربیت را به شدت سخت کردهاست.
این دلمشغولی به رسانهها آسیبهای متعددی به همراه دارد:
-کودکان را با موضوعاتی فراتر از سن خودشان آشنا میکند و کودکیشان را از آنها میدزدد.
-سبب کاهش توانمندیهای ذهنی و جسمی کودکان میشود.
-آداب اجتماعی، ارزشها و بنیانهای اخلاقی ضعیفتر در آنها شکل میگیرد.
-رسانهها بیتوجه به ارزشهای فرهنگی جامعه ما به نوجوانان هویت میبخشند.
به همه اینها باید اتلاف وقت، توقعات زیاد برای رفاه اقتصادی، افزایش میانگین سن ازدواج و نرخ طلاق را نیز اضافه کرد.
در چنین شرایطی چه باید کرد؟ هدف این کتاب پر کردن خلأ بین شرایط موجود و شرایط مطلوب است تا در سایه رسانهها به «تربیت رسانهای» برسیم.
رشد و تربیت کودکان و نوجوانان این عصر به تصمیمات والدین آنها درباره نحوه استفاده فرزندان از رسانههای اطرافشان مربوط و وابسته است. لذا در کنار سواد رسانهای مسأله تربیت رسانهای سر باز میکند تا به مدد «آگاهی بخشی» درباره پیامهای رسانهها به هدف نهایی یعنی «انتخاب آگاهانه و کاربری مسئولانه» برسیم. کتاب فرزندان امروز، والدین بهروز این دستاورد را در پنج فصل به ارمغان میآورد.
این کتاب در فصل اول خود به «جایگاه خانواده در تربیت اشاره میکند. تا نقش مغفول مانده خانواده در شش عرصه تربیت رسانهای فرزندان را متذکر شود. سپس در فصل دوم برای یافتن شیوه صحیح فرزندپروری در عصر دیجیتال انواع شیوههای مختلف در مواجهه با فرزندان نقد و بررسی میشود.
فصل سوم به راهبری تربیتی در خانواده اختصاص دارد و بهکارگیری هنجارها، قوانین و برنامههای تربیت رسانهای برای رشد فرزندان را شرح میدهد. بر مبنای این فصل باید در استفاده از رسانهها قوانینی اندک و کاربردی لحاظ گردد تا قابل اجرا شود و جایگزین مناسبی برای رسانه تعبیه گردد.
فصل چهارم کتاب در ذیل ده سوال به آداب انتخاب و کاربری رسانهها میپردازد. چه سنی؟ چه مکانی؟ با چه کسانی؟ چه هدفی؟ چند ساعت؟ چه ساعتی؟ و ...
این ده سوال تکلیف مخاطب و رسانه را مشخص میسازد تا کودکان و نوجوانان و حتی جوانان را سازماندهی شده در مواجهه با رسانه قرار دهیم.
فصل پنجم کتاب نگاهی متفاوت و مبنایی عرضه میکند تا مربیان نخبه و والدین هوشمند نگاهی عمیقتر به موضوع رسانه و سرگرمی داشته باشند.
اگر شما فرزندتان را تربیت نکنید، رسانهها مطابق میل خود آنها را تربیت خواهند کرد. اما در هجوم رسانهها تربیت چگونه است؟
این چگونگی را در کتاب حاضر تجربه کنید.
تمامی والدین مخاطب این اثر هستند. حقیقتا هیچ پدر و مادری نمیتوانند خود را از این اثر بینیاز بدانند.
قوانین استفاده از رسانه در مهمترین مکان تربیتی یعنی خانه باید خیلی دقیق تنظیم و توسط تمامی اعضای خانواده رعایت شود. محل صرف غذا، سفره یا میز غذاخوری به هیچ وجه نباید در مجاورت تلویزیون باشد. آوردن گوشی هوشمند به کنار سفره هم ممنوع است. همان طور که قبلاً گفته شد برای جلوگیری از ایجاد حیاط خلوت رسانهای باید استفاده از رایانه و سایر وسایل دیجیتالی توسط فرزندان در محیط عمومی خانه و خارج از محیطهای خصوصی مثل اتاق خواب باشد.
نظرات